Triodos: Wereldwijde samenwerking en klimaatdoelen in gevaar

7 november 2024

Door Joeri de Wilde, Investment Strategist, Triodos Investment Management

De overwinning van Donald Trump betekent dat we ons schrap moeten zetten voor een nieuwe poging om de verouderde bruine economie nieuw leven in te blazen. In de tussentijd zal het (economische) reilen en zeilen van de wereld steviger in handen zijn van een paar niet-gekozen CEO's.

Voor de aandelenmarkten betekent dit dat kortetermijndenken weer de overhand zal krijgen, ten koste van de meest kwetsbaren en de toekomstige generaties. Maar zoals de nasleep van Trumps eerste termijn heeft aangetoond: de duurzame transitie is onvermijdelijk.

De uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen laat zien dat de race tussen Donald Trump en Kamala Harris niet zo close was als gedacht. Trump won met een relatief ruime marge en won zelfs de popular vote (wat betekent dat hij in absolute zin de meeste stemmen kreeg), wat zeldzaam is voor een Republikeinse kandidaat.

Net zo belangrijk is dat de Republikeinen de controle over de Senaat hebben heroverd en op koers liggen om hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden te behouden. Dit betekent dat de Republikeinen het Congres controleren, waardoor Trump gemakkelijker zijn beleidsagenda zal kunnen doorvoeren.

Centraal in die beleidsagenda zal opnieuw 'America First' staan, met een focus op importtarieven, het verlengen van en mogelijk verder verlagen van (vennootschaps)belastingen en het terugdringen van immigratie. Bovendien zal hij waarschijnlijk proberen om klimaatmaatregelen tegen te houden en internationale samenwerking te dwarsbomen.

Inflatoire beleid

Trump heeft gezinspeeld op een tarief van 60% op Chinese importen en een tarief van 10-20% op goederen die van elders komen. Als dergelijke tarieven inderdaad worden ingevoerd, dan zal dat een inflatoir effect hebben en de prijzen in de VS opdrijven.

Hetzelfde geldt voor zijn plannen voor lage(re) vennootschapsbelastingtarieven. Dit zal waarschijnlijk leiden tot een aanzienlijke verdere toename van het Amerikaanse begrotingstekort en een nog snellere stijging van de schuld ten opzichte van het BBP, waardoor de Amerikaanse economische groei en inflatie op de korte termijn zullen toenemen. Ook het terugdringen van immigratie zal de inflatie aanjagen, omdat de Amerikaanse arbeidsmarkt al krap is. Een lager arbeidsaanbod zou de lonen onder opwaartse druk zetten.

Hogere rente, maar ook in Europa?

Hogere inflatie en economische groei betekenen waarschijnlijk dat de Fed de rente volgend jaar minder zal verlagen. Dit betekent dat de rente op Amerikaanse staatsobligaties op de korte termijn hoger zal blijven. Zorgen over de houdbaarheid van de Amerikaanse schuld zouden de opwaartse druk op de rente nog versterken.

Het is niet duidelijk hoe de rente in de eurozone zal reageren op een dergelijk scenario. De eurozone zal waarschijnlijk terugslaan door ook importtarieven op te leggen. Een handelsoorlog zou de eurozone onevenredig hard treffen, omdat die afhankelijker is van de export. Een lagere economische groei in de eurozone zou dus een tegenwicht kunnen vormen voor de initiële opwaartse prijsdruk als gevolg van de opgelegde tarieven. Dit zou de ECB zelfs kunnen aanzetten tot agressievere renteverlagingen, met lagere obligatierendementen tot gevolg.

Het kan overigens geen kwaad op te merken dat het vorige presidentschap van Trump heeft aangetoond dat zijn uitspraken deel uitmaken van zijn onderhandelingstactiek. Wij achten het daarom onwaarschijnlijk dat hij echt een universeel tarief zal opleggen, omdat dit veel van de grote Amerikaanse bedrijven die hem hebben gesteund, pijn zou doen.

Daarom lijkt het ons het beste om voorlopig pragmatisch te blijven. Op dit moment is de rente op langerlopende obligaties uit de eurozone de afgelopen weken gestegen, in lijn met hun Amerikaanse tegenhangers, zij het in mindere mate.

Voor ons toont dit aan dat, in ieder geval op de korte termijn, bewegingen op de Amerikaanse obligatiemarkt bepalend zullen zijn voor de rendementen op de langere termijn in de eurozone, ongeacht de potentiële groei- en inflatiecijfers voor de eurozone. De kortetermijnrente op obligaties uit de eurozone lijkt op dit moment te worden gedreven door de verwachte lagere groei en dus een grotere kans op meer renteverlagingen.

Slecht nieuws voor klimaatdoelen en duurzame energie

Onder Trump zouden de VS het Klimaatakkoord van Parijs weer kunnen verlaten, waardoor de internationale klimaatdoelen worden ondermijnd. Zijn regering zal de winning van fossiele energie ruim baan geven en tegelijkertijd bestaande klimaatwetgeving ontmantelen, zoals Biden's Inflation Reduction Act, die schone energie stimuleert. Aandelen in hernieuwbare energie zouden daar op korte termijn onder kunnen lijden, terwijl aandelen in fossiel ervan profiteren.

Een hogere lange rente zal kapitaalintensieve groene projecten verder ontmoedigen, terwijl minder regelgeving waarschijnlijk een stimulans zal zijn voor de tech- en financiële sectoren. Dit zou de wereldwijde invloed van de eigenaars van de grote techbedrijven verder vergroten en zo de trend naar een minder democratische wereld versterken. In die zin is Trumps afkeer van de NAVO ook zorgwekkend, omdat een mogelijk uittreden van de VS een stimulans zou zijn voor autocratische regimes.

De onomkeerbare duurzame transitie

Ondanks de verwachte negatieve effecten van een tweede termijn van Trump is het echter onwaarschijnlijk dat de wereldwijde duurzame transitie tot stilstand komt. Sinds de vorige ambtstermijn van Trump is het momentum voor groen beleid toegenomen, met de Green Deal van de EU, de CO₂-neutraliteitsdoelen van China en de brede interesse van beleggers in duurzaam beleggen. Het vergroenen van de economie is economisch aantrekkelijk geworden, waardoor de duurzaamheidstransitie beter bestand is tegen politieke verschuivingen.

Als de VS willen concurreren, zullen ze tot op zekere hoogte hun klimaatinspanningen moeten voortzetten. Tegelijkertijd proberen grote bedrijven en financiële instellingen te voldoen aan de hogere duurzaamheidseisen van investeerders en consumenten. Daarom zal de duurzame transitie doorgaan, wat betekent dat impact investing meer dan ooit een relevante en voordelige beleggingsstrategie voor de lange termijn is.