Allianz Trade: EU loopt te veel achter China en de VS aan

27 juni 2024

Europa moet uitgaan van de eigen kracht en twee stappen vooruit durven denken.

‘Door zwak industriebeleid raakt de Europese economie steeds verder achterop. De EU loopt te veel achter China en de VS aan,’ stelt Allianz Trade vandaag. ‘In plaats van beleid te ontwikkelen dat uitgaat van de eigen kracht, worden vooral miljarden geïnvesteerd om achterstanden te beperken.’

‘Industrieel beleid en subsidies zijn terug als nooit tevoren.’ ‘In 2023 voerden regeringen 2.642 industriële beleidsmaatregelen uit, zo meldt het rapport. Het meest populair zijn subsidies aan de eigen lokale industrie en bedrijven. Daarbij lopen de VS, China en India voorop. Bekende recente voorbeelden zijn de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) en de CHIPS en Science Act. De Europese Unie reageerde geschokt op deze protectionistische maatregelen en noemde het in strijd met regels van de Wereldhandelsorganisatie.

Europa zelf kwam onder meer met de Green Deal en Net-Zero Industry Act.’ ‘Het industriebeleid van de EU is te veel een balanceer-act. Het beleid streeft allerlei uiteenlopende onderliggende doelen na zoals het in evenwicht brengen van de groene en de digitale transitie, het in stand houden van de interne markt, het bevorderen van innovatie en het behoud van nationale controle over het beleid. Ook richt de strategie zicht op een waaier aan sectoren zoals halfgeleidertechnologieën, waterstof, industriële data, ruimtelanceerinrichtingen en emissievrije luchtvaart.’ ‘De technologische neutraliteit van het Europese industriebeleid heeft geleid tot minder gerichte steun voor innovatieve technologieën dan in de VS.’

Te veel inhaal-acties

‘Waar ons onderzoek vooral op wijst is dat veel maatregelen van de EU re-actief zijn. Neem de maatregelen die de EU vorig jaar presenteerde om voor zeldzame metalen zoals lithium minder afhankelijk te zijn van vooral China (de Critical Raw Materials Act). Opeens willen we zelf met mijnbouw beginnen nadat we de winning van zeldzame metalen jarenlang aan andere landen over hebben gelaten om milieuschade in Europa te vermijden. Een typisch voorbeeld van een inhaalrace die wordt gestart maar die bij voorbaat niet te winnen is.’ Voor zeldzame metalen dreigt een zelfde soort afhankelijkheid zoals die nu ook bestaat voor olie. ‘Naast de OPEC krijgen we ook een OMEC.’

‘Een voorbeeld van Europese samenwerking die de goede richting op gaat is Airbus.’ ‘Daar zie je hoe het moet. Groot durven denken. Samenwerking tussen verschillende Europese landen om wereldleider te worden in de lucht- en ruimtevaartindustrie. Producten, expertise en technologie uit heel Europa worden gebruikt. Ook levert de samenwerking technologische kennis op en versterkt het de Europese defensie. Het mes snijdt aan vele kanten.’

‘Europa moet uitgaan van de eigen kracht en twee stappen vooruit durven denken in plaats van steeds achter China en de VS aan te lopen.’ ‘En als je een dergelijk industrieel beleid optuigt pas dan op voor bureaucratie. Administratieve rompslomp haalt meteen de fut eruit. Ook moet voorkomen worden dat alleen een paar grote bedrijven profiteren van de subsidie, zoals we zien gebeuren bij de Amerikaanse CHIPS Act.’