Dat maatschappelijk verantwoord beleggen extra rendement oplevert, is niet zo vreemd. Wie aan de beste beleggers vraagt of ze ESG-criteria willen integreren, krijgt vaak het antwoord dat ze dat al doen. ESG-data geven beleggers meer inzicht in de strategie en de kwaliteit van het management van bedrijven. Betrouwbare producten en diensten zijn essentieel voor hun reputatie. Die zorgen voor loyale klanten en tevreden werknemers. Ook betalen de beste bedrijven een lagere rente en hebben ze te maken met lagere kosten, minder claims en een hogere merkwaarde. Bovendien hebben ze een focus op de lange termijn, beter risicomanagement, een hogere winstgevendheid en meer rendement op het eigen vermogen. Zo bezien is het logisch dat goed scorende ESG-bedrijven een bovengemiddeld rendement laten zien.

 

Maar er is meer. Maatschappelijk verantwoord beleggen groeit snel. Dat betekent dat er veel geld naar toestroomt, waar beleggers iets mee moeten doen. Zelfs al zouden ze dat niet willen, dan worden ze hiertoe wel gedwongen door wet- en regelgeving. Men kan natuurlijk wachten tot er belasting op CO2 wordt geheven, maar het is beter om nu al de carbon footprint te verlagen. De groei van ESG is vergelijkbaar met indexbeleggen. Voor actieve beleggers is het lastig om de forse geldstroom richting passief te verslaan, nu zal het lastig worden om een ESG-portefeuille af te troeven.

 

In het verleden werd vaak maar één keer per jaar een ESG-rapport opgesteld. Maar nu komen controverses met behulp van big data, machine learning en kunstmatige intelligentie direct bovendrijven. Beleggers die als eerste beschikken over die gegevens, weten hoe de rest daarop zal reageren.

 

Een groot voordeel van ESG-beleggen is dat het zich gemakkelijk weet aan te passen aan wijzigende omstandigheden. Dat is juist een probleem bij factorbeleggen, waar men wacht op wetenschappelijk bewijs. Geen wetenschapper erkent dat ESG een factor is. Toch zijn steeds meer beleggers ervan overtuigd dat er een superieur rendement te behalen is met ESG. Als het geen factor is, dan is het alpha. Alpha is immers niets meer dan nog niet verklaarde beta. Wetenschappelijk onderzoek naar factorbeleggen is vaak gebaseerd op marktneutraal beleggen: door een short-positie tegenover elke longpositie te zetten. De shorts die slecht scoren op ESG blijven niet alleen koersmatig achter, ze zijn ook risicovoller en lijden vooral in tijden van onrust grote koersverliezen.

 

Door de lage of zelfs negatieve rente hebben obligaties hun verschillende functies binnen de beleggingsmix verloren. Eén daarvan was de bufferfunctie bij een correctie op de aandelenmarkt. Er zijn tegenwoordig maar weinig mogelijkheden om een portefeuille te beschermen tegen het risico van een correctie, maar het short gaan op de index lijkt wellicht de meeste optimale. Alleen kost zo’n bescherming rendement, omdat de aandelenmarkt per saldo stijgt. Een puur ESG long/short fonds biedt in dit opzicht het beste van twee werelden. Daarmee kan het bewijs geleverd worden voor het bestaan van een ESG-factor.