Bob Homan: Inflatieverwachtingen verander je niet zomaar
Bob Homan: Inflatieverwachtingen verander je niet zomaar
Door Bob Homan
De inflatie in de eurozone is in augustus voor het eerst in vier jaar tot onder het nulpunt gezakt. Het deflatiespook doemt weer op. Toch schrok ik toen ik informeerde naar de prijs van een houten optrekje dat ik in de tuin wil plaatsen. De prijs van de betreffende houtsoort bleek dit jaar zo’n 25% te zijn gestegen. Er bestaat dus nog wel degelijk inflatie. Waar moeten we nu banger voor zijn: inflatie of deflatie?
Fed past inflatiedoelstelling aan
Centrale banken lijken zich meer zorgen te maken om deflatie. Laatst vond de jaarlijkse bijeenkomst plaats van centrale bankiers. Door corona dit keer geen fysieke bijeenkomst in het Amerikaanse Jackson Hole, maar een online event. Fed-voorzitter Jerome Powell maakte van de gelegenheid gebruik om veranderingen in het beleid van de Amerikaanse centrale bank aan te kondigen. Hij gaf aan dat de Fed het niet erg vindt als de inflatie in de VS eens wat boven de 2% uitkomt. Vanaf nu wordt gestreefd naar een gemiddelde inflatie van 2%. Die 2% is dus geen bovengrens meer, zoals tot voor kort het geval was. Bovendien mag de werkloosheid best wat langer op een laag niveau blijven: dit zal niet direct een aanleiding zijn om het monetaire beleid te verkrappen.
Inflatieverwachtingen meer bepalend…
Het loslaten van zowel de 2%-grens als het eventuele inflatiegevaar vanuit de arbeidsmarkt als leidraad, impliceert dat er meer gekeken gaat worden naar inflatieverwachtingen en minder naar de economische ontwikkelingen die de inflatie beïnvloeden. Verwacht wordt dat meer centrale banken een beleid gaan voorstaan waarbij voor het rentebeleid naar de inflatieverwachtingen wordt gekeken.
…Maar is dat ook reëel?
Ik denk dat inflatieverwachtingen vooral beïnvloed zullen worden door de werkelijke inflatie. Als deze laag is, zoals nu, zal de inflatieverwachting niet stijgen, hoezeer centrale banken hun best ook doen. En zelfs als de gerealiseerde inflatie stijgt, vraag ik me sterk af of de inflatieverwachtingen meestijgen. Misschien op de obligatiemarkt, in de vorm van de verwachtingen in inflatie-gekoppelde obligaties, maar niet in de ‘echte’ wereld.
Mensen zijn gewend geraakt aan lage inflatie…
Na zo’n lange periode van lage inflatie zal het langer duren voordat inflatie zich in de hoofden van mensen nestelt. We zijn zo gewend geraakt aan nauwelijks stijgende prijzen, dat ik in het geval van mijn houten optrekje denk: laat ik maar even wachten met het kopen van hout. Na zo’n prijsstijging wordt het straks vast weer goedkoper. De reactie om maar snel wat hout te kopen omdat de prijzen morgen nog hoger zijn, komt niet in me op.
…waardoor inflatieverwachtingen niet gauw zullen stijgen
De prijzen van hout zijn trouwens gestegen door de grote vraag van mensen die in hun huis investeren, nu ze door het coronavirus minder geld kwijt zijn aan bijvoorbeeld vakanties en uit eten gaan. Ook is het aanbod matig, omdat de productie deels stilviel tijdens de lockdowns. Maar ik zie voorlopig nergens in de economie dat dergelijke vraag-aanbodverhoudingen structureel van aard zijn. Daarom denk ik dat de inflatieverwachtingen moeite zullen hebben om te stijgen en dat de beleidsrentes en kapitaalmarktrentes voorlopig zeer laag blijven. Het gewijzigde beleid van de, in eerste instantie, Amerikaanse centrale bank gaat daar niets aan veranderen.