Han Dieperink: Rijkdom is relatief

Han Dieperink: Rijkdom is relatief

Han Dieperink (Ruben Eshuis Photography)

Nadruk op ESG is goed voor de economie, goed voor beleggers en goed voor rijke mensen.

Tegenover de vele voordelen van de vrije markt staan ook enkele nadelen. Zo zijn er negatieve externe effecten die niet direct terugkomen in de kostprijs van een product. Verschillende crises, zoals de klimaat-, milieu-, energie-, water- en voedselcrisis, zijn hiervan het gevolg. Duurzaam ondernemen en duurzaam beleggen internaliseren deze externe effecten. De nadruk ligt dan op de E (van environment) in ESG. De S (van social) gaat over het optimaliseren van het economisch groeipotentieel. Door sociale ongelijkheid wordt niet al het aanwezige talent benut en dat kost rendement.
   
Rijkdom is ongelijk verdeeld in de wereld. Toch gaat rijkdom niet uitsluitend om geld. Iemand uit Santa Barbara, California, behoort al snel tot de één procent rijksten op deze wereld. Maar door global warming tikt de thermometer in Santa Barbara deze zomer de 50 graden Celsius aan. Daardoor zijn er vele bosbranden, die de overheid maar moeilijk kan bestrijden. Iemand uit Santa Barbara die wil gaan winkelen, moet naar Los Angeles. Maar daar zijn de hele zomer al rellen met ‘Whose Streets? Our Streets!’ of ‘No Justice, No Peace’. En dat allemaal in een land waar de criminaliteit tien keer zo hoog is als in Nederland, althans gemeten naar het aantal inwoners dat gevangen zit. Met geld is blijkbaar niet alles te koop.
   
De definitie van rijkdom verschilt ook in de tijd. De gemiddelde bewoner van een doorzonwoning heeft het beter voor elkaar dan een Middeleeuwse kasteelheer. Centrale verwarming hadden ze nog niet in zo’n tochtig kasteel. Via de mobiele telefoon heeft de inwoner van de doorzonwoning toegang tot meer kennis dan waarover de Amerikaanse president begin jaren tachtig kon beschikken. In die doorzonwoning woont de westerse middenklasse; een groep die er de afgelopen decennia niet of nauwelijks op vooruit is gegaan. Het perspectief op een betere toekomst ontbreekt. Maar liefst 92 procent van de Amerikanen die in 1940 geboren zijn, had een hoger inkomen dan hun ouders, maar dat geldt voor slechts 50 procent van de Amerikanen die in1980 geboren zijn. Door het ontbreken van perspectief voelt men zich arm.
   
De toegenomen ongelijkheid in de wereld leidt tot protesten. De oplossing zit echter niet in een gelijke verdeling van de rijkdom. Een eerlijke verdeling is belangrijker. Bij voldoende sociale mobiliteit kan iedereen rijk worden. Ongelijkheid met mate is een prikkel om harder en beter te gaan werken, maar zonder sociale mobiliteit blijven de armen arm, ongeacht hun inspanningen. Pas als iedereen is verzekerd van goed onderwijs, goede zorg en gelijke kansen, kan iedereen ook zijn of haar bijdrage leveren. Dat gaat dus over sociaal beleid, emancipatie en inclusiviteit, iets waar duurzame beleggers de nadruk op leggen. Als iedereen bijdraagt, wordt het economisch groeipotentieel geoptimaliseerd. De koek wordt groter. Dat is in het belang van de maatschappij en in het belang van beleggers. Ook van de rijkste beleggers. Want in een duurzame wereld voelen de inwoners van Santa Barbara en de eigenaar van de doorzonwoning zich pas echt rijk.