San Lie: Deze onderstroom helpt Nederland naar energieonafhankelijkheid
Door San Lie, Directeur van ASN Impact Investors
Een geopolitieke aardverschuiving noodzaakt Europa om in ijltempo te investeren in haar veiligheid en onafhankelijkheid. Dat zijn grote woorden, maar dat laatste draait voor Nederland om een reeks zeer concrete en lokale investeringen. Investeringen in de ‘onderstroom’ die leiden tot een sterker en energiezeker land.
Net als u volg ik het nieuws uit Brussel, Washington en Den Haag op de voet. Het is volgens Europese politici duidelijk: we moeten letterlijk en figuurlijk gigantisch veel investeren in vrede en veiligheid. Dat is geen onomstreden boodschap, maar een element ervan doet rechtstreeks een beroep op duurzame investeerders en verdient weerklank. Een veilig Europa is immers een Europa dat voor haar energie en grondstoffen minder afhankelijk is van andere landen.
Dat maakt de strategische urgentie van de energietransitie definitief duidelijk: we moeten zo snel mogelijk af van ‘fossiel’ en op weg naar hernieuwbare energie die we binnen onze eigen grenzen opwekken. Dat geldt ook voor de grondstoffen waarop onze economie draait. Hergebruik maakt ons minder afhankelijk van de rest van de wereld.
Wat opvalt bij dit soort waarheden, is dat ze geladen zijn met grote woorden, luide waarschuwingen en ambitieuze vergezichten. Die maken een gewone burger eerder moedeloos dan dat ze iemand aanzetten tot actie. Terwijl die actie nu juist veel dichterbij, tastbaarder en overzichtelijker is dan je zou denken.
De energietransitie die Nederland sterker en onafhankelijker maakt, is nu namelijk in een fase beland waarin vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd moeten worden. Dat draait vooral om lokale projecten die netcongestie en plaatselijke tekorten aan stroomaansluitingen verhelpen met energieopslag, slimme laadinfrastructuur of beter stroommanagement.
Zo’n project van de grond trekken is de tastbare, overzichtelijke actie die tegenover het geopolitieke gekrakeel staat. Het sluit aan bij wat de Rotterdamse transitiehoogleraar Jan Rotmans de ‘onderstroom’ noemt. Terwijl de ‘bovenstroom’ van instituties en dominante systemen veel lawaai maakt, is de onderstroom een groeiende beweging van verandering die onder de radar opereert.
Bij Rotmans zijn het 1,5 miljoen burgers die werken aan maatschappelijke vernieuwing via talloze burgerinitiatieven en sociale ondernemingen. Als die initiatieven bijdragen aan een duurzamere samenleving die beter omspringt met energie en grondstoffen, is dat de onderstroom die Nederland sterker en onafhankelijker maakt.
Het grootste windpark op land is van de grond getrokken door 200 boeren in Flevoland die samen met burgers hebben geïnvesteerd. Er zijn honderden energiecoöperaties die lokaal duurzame energie opwekken. Zo’n onderstroom is onderdeel van de oplossing: ze brengt een deel voort van de talloze lokale projecten die samen de energietransitie zullen versnellen.
Als investeerders kunnen we ons ook vanaf de zijlijn aansluiten. Deze lokale onderstroom heeft namelijk ondersteuning vanuit de financiële sector nodig om tot wasdom te komen. Tot 2030 is naar schatting zo'n € 30 miljard nodig om de mismatch met de bestaande vormen van financiering te overbruggen. Zie het als de local funding gap in de energietransitie. Een enorme uitdaging, maar ook een geweldige investeringskans voor beleggers, ook pensioenfondsen en andere professionals, die direct willen bijdragen aan de Nederlandse energiezekerheid.
Blijf dus niet aan de zijlijn staan van die mondiale aardverschuiving. Word onderdeel van de oplossing die letterlijk dichtbij is. Zet in op de lokale kansen die bijdragen aan een energieonafhankelijk Nederland.