Ethenea: Naar een lichte recessie in 2023?

16 maart 2023

De wereldwijde groei zal in 2023 blijven vertragen, met eventueel een lichte recessie. Daarna volgt een periode van zwakke groei omwille van de aanhoudende inflatie en het strengere monetair beleid.

De wereldeconomie gaat onzekere tijden tegemoet en de economische projecties zijn uiterst ingewikkeld. De vooruitzichten voor 2023 zullen grotendeels afhangen van de inflatieontwikkeling, de veerkracht van de economieën en de wijze waarop de autoriteiten hun macro-economische beleidsmix beheren.

De wereldeconomie was bijzonder veerkrachtig in 2022 en begin 2023. De economische vooruitzichten zijn rooskleuriger dan enkele maanden geleden, maar de aanhoudende inflatie, de voortdurende verstrakking van het beleid en het uitgestelde effect van de renteverhogingen van vorig jaar zullen de komende maanden tot een verdere economische vertraging leiden.

De aanhoudende veerkrachtige mondiale vraag en de aanhoudende inflatie vormen een uitdaging voor het beleid van de centrale banken. De centrale banken moeten op koers blijven en nog enige tijd restrictief blijven om de prijsstabiliteit te herstellen en te voorkomen dat de verwachtingen voor een hogere inflatie in de toekomst worden aangewakkerd.

Het risico op beleidsfouten is gestegen. De beleidsmakers moeten zorgvuldig de afweging maken tussen een hardnekkige inflatie en het risico op een recessie. Te strenge bezuinigingen zouden de wereldeconomie in een zware recessie kunnen storten of een financiële crisis kunnen veroorzaken, terwijl te strenge bezuinigingen zouden leiden tot een verankering van de inflatieverwachtingen en tot hogere toekomstige kosten om de inflatie onder controle te krijgen.

Ons basisscenario voor 2023 is dan ook dat de mondiale groei blijft vertragen met de kans op een oppervlakkige recessie, gevolgd door een periode van zwakke groei vanwege de aanhoudende inflatie en een strenger monetair beleid.

Een zachte landing is mogelijk maar gecompliceerd, omdat de aanhoudende veerkrachtige vraag een verdere verstrakking door de centrale banken vereist. Een scherpe recessie is onwaarschijnlijk, tenzij die veroorzaakt wordt door beleidsfouten of een andere exogene schok.

VS: zachte landing?

De Amerikaanse economie bleef robuust in de tweede helft van 2022 en de recente gegevens wijzen op een veerkrachtige economie begin 2023. Het vertraagde effect van de aanhoudende verstrakking van het monetaire beleid door de Fed betekent echter dat de economische activiteit zal vertragen.

De rentegevoelige sectoren (huisvesting) zijn sinds enkele maanden aanzienlijk verzwakt; de industriële productie, de bedrijfsinvesteringen en de regionale productie-indicatoren vertonen een neerwaartse trend en wijzen erop dat de Amerikaanse economie binnenkort kan krimpen.

De arbeidsmarkt kent een volledige tewerkstelling, maar de vraag naar arbeidskrachten verzwakt in vele sectoren en de loonstijgingen verminderen. Het persoonlijk inkomen, de persoonlijke uitgaven en de detailhandelsverkopen veerden op na een zwak einde van 2022, maar de consumenten zullen op een bepaald ogenblik de druk van het lagere reële inkomen voelen.

Na haar meest agressieve verkrappingscyclus van de afgelopen 40 jaar heeft de Fed haar doel om de totale vraag af te remmen gedeeltelijk bereikt, maar er is meer werk aan de winkel en de risico's op een recessie zijn aanzienlijk toegenomen.

De Fed heeft de Amerikaanse economie op een desinflatoir pad gebracht, heeft veel tijd en beleidsruimte gewonnen en lijkt in een betere positie te verkeren dan andere centrale banken om een zachte landing te bewerkstelligen.

Het restrictieve beleid van de ECB kan de eurozone in een regelrechte recessie storten

De economie van de eurozone was in 2022 verrassend veerkrachtig. Ondanks de historisch hoge inflatie, het conflict in Oekraïne, de energiecrisis en de economische vertraging in China is de economie van de eurozone erin geslaagd om een recessie te vermijden. Een solide arbeidsmarkt in combinatie met robuuste begrotingssteun en de voorzichtige aanpak van de ECB ten aanzien van de normalisering van het beleid hebben ertoe bijgedragen dat een economische krimp werd voorkomen, maar hebben in de hele eurozone scherpe prijsstijgingen aangewakkerd. 

Na het dieptepunt van vorig jaar is het sentiment aanzienlijk verbeterd. De gasprijzen zijn sterk gedaald, het energieaanbod is gediversifieerd en de vrees voor een volledige energiecrisis is weg. De industriële productie is zwak maar stabiliseert zich dankzij de versoepeling van de toeleveringsketens en de heropening van China. De arbeidsmarkt is robuust en enquêtes over de toekomstige bedrijvigheid geven aanhoudende tekenen van economische expansie.

Ondanks de verbetering van het economisch sentiment blijven de vooruitzichten op middellange termijn moeilijk. De economie van de eurozone vertraagt, de onzekerheid is groot en een oppervlakkige recessie in 2023 is niet uitgesloten. De prijsdruk neemt af, maar de onderliggende inflatie is nog steeds te hoog en neemt toe. De kerninflatie blijft op een historisch hoog niveau en de binnenlandse vraag kan dalen door de reële inkomensschaarste.

De ECB sloeg eind vorig jaar een agressievere toon aan. Nadat de ECB het beleid te laat verstrakte, moet zij op koers blijven en het beleid restrictiever maken, ook al kan dit de eurozone in een regelrechte recessie doen belanden.

China: positieve vraag- en aanbodschok voor de wereldeconomie

De Chinese leiders besloten eind vorig jaar om hun zero-covidbeleid te beëindigen. Het proces van heropening gaat vergezeld van een expansie van het fiscale en monetaire beleid om zo het economisch herstel te ondersteunen. ​ Het heropeningsproces zal met horten en stoten verlopen, maar de Chinese leiders lijken vastbesloten om hun economische doelstellingen te verwezenlijken.

Ondanks de krachtige beleidssteun bleef de economie eind vorig jaar zwak vanwege de zwakke binnenlandse consumptie, de afnemende internationale vraag en de aanhoudend hoge werkloosheid. Er zijn echter tekenen dat het aantal besmettingen in de grote steden zijn hoogtepunt heeft bereikt en dat de mobiliteitsindicatoren verbeteren.

De kredietverlening neemt weer toe en de enquête-indicatoren zijn in 2023 positief geworden, waarbij zowel de industrie als de dienstensector zich op expansief terrein bevinden. De dienstensector en de bouwsector herstellen zich snel dankzij het heropeningsproces dat steunt krijgt van beleids- en infrastructuurprojecten. Ook de industriesector veert op dankzij een verbetering van de binnenlandse en buitenlandse orders.

De heropening van China geeft de wereldeconomie een positieve vraag- en aanbodschok. Een aanhoudend Chinees herstel zal de totale vraag stimuleren en zo de afzwakkende dynamiek van de wereldeconomie verzachten. De versnelling van China zal de Chinese vraag doen toenemen en de groei in de grondstoffenproducerende landen ondersteunen, maar dreigt de algemene inflatie verder aan te wakkeren.