Stephan Langen: Goede voornemens? Stel ze op de proef!

5 december 2023

Door Stephan Langen, Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors

December is de maand waarin ik de balans opmaak en vooruitkijk naar het nieuwe jaar. En daarbij horen natuurlijk ook onze goede voornemens.

We overpeinzen onze zonden en spreken het voornemen uit om het in 2024 anders en beter te gaan doen. En helaas: voordat januari voorbij is, zijn veel goede voornemens alweer afgezwakt of zelfs verlaten.

Goede CO₂-voornemens

Ik zie iets vergelijkbaars in het beheer van duurzame beleggingsportefeuilles: die spanning tussen goede voornemens en wat daarvan werkelijk wordt gerealiseerd. Neem de doelstellingen op het gebied van CO₂-emissies. Jaren geleden zijn we begonnen met het footprinten van onze portefeuilles. Op basis van het deel dat een belegger bezit in het kapitaal van een bedrijf worden daarbij de emissies van dat bedrijf naar rato toegerekend aan de belegger.

Duurzame belegger wil vooruitkijken

Internationaal zijn daarvoor algemeen geaccepteerde standaarden ontwikkeld, die nu breed toegepast worden. Maar footprinting leent zich niet voor sturing van een portefeuille. Het is terugkijken, want het bekijkt historische emissies. En zoals we allemaal weten: prestaties uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Als duurzame belegger wil je liever vooruitkijken.

Nu hebben bedrijven inmiddels in groten getale ook goede voornemens gepubliceerd rond hun CO₂-emissies. Echt state of the art zijn daarbij de zogeheten science based targets. Dit zijn doelstellingen die in lijn zijn met die uit het Klimaatakkoord van Parijs, dat is gericht op maximaal 1,5 graden opwarming van de aarde. Die doelstellingen van bedrijven, hun goede voornemens, stellen ons als beleggers in staat om vooruit te kijken.

Science based metric

Een bedrijf dat nu nog te hoog zit met zijn emissies ten opzichte van het 1,5 graden-scenario zou met zijn doelstellingen over een bepaalde periode alsnog op of zelfs onder dat scenario kunnen uitkomen. Een metric die daarin meer inzicht geeft, is de implied temperature rise (ITR). ITR is een science based metric, want deze is gebaseerd op klimaatscenario’s, zoals het 1,5 gradenscenario, en gebruikt de doelstellingen van bedrijven om een uitspraak te doen over waar het bedrijf op koerst ten opzichte van de klimaatscenario’s.

Dat klinkt natuurlijk heel mooi, de doelstellingen die bedrijven formuleren. Maar net als bij onze eigen persoonlijke goede voornemens gaat het er ook hier uiteindelijk om, dat de feitelijke prestaties minimaal in lijn moeten zijn met die doelstellingen. Daar komt dan toch weer footprinting om de hoek kijken. Het is namelijk zaak om door de tijd heen te blijven monitoren of de feitelijke prestaties, in dit geval de carbon footprint, bevestigen dat de doelstellingen ook echt behaald worden.

Engagement: know what you own!

Is de werkelijke uitstoot in jaar 2 bijvoorbeeld hoger dan de doelstelling voor jaar 2, dan moeten de verwachtingen worden bijgesteld. Maar natuurlijk voorkomen we dat liever. We willen dat de bedrijven in onze portefeuille wél hun beloftes nakomen en liefst een tandje bijzetten, zodat hun emissies daadwerkelijk naar beneden gaan.

Daarvoor gebruiken we engagement. Een goed gesprek waarin goede voornemens worden afgezet tegen concrete resultaten. Als het over carbon emissies gaat, is die dialoog gebaseerd op data van of over bedrijven zelf. Het vergt wel van beleggers dat zij onderzoek doen naar de robuustheid van de carbon data van de bedrijven die ze in portefeuille hebben: know what you own!

Periodiek toetsen op robuuste criteria

Het vergt ook dat beleggers die robuustheid periodiek toetsen. Daarvoor moeten ze de dialoog voeren met de bedrijven die achterblijven ten opzichte van de doelstelling van de portefeuille. De ervaring leert dat dit onmogelijk is met een portefeuille die een brede marktindex volgt. Het is gewoon te tijdrovend en daardoor te duur om duizend bedrijven te houden aan hun goede voornemens. Daarentegen, bij een geconcentreerde portefeuille, opgebouwd op basis van robuuste duurzame criteria, kan dit heel goed.

Dus goede voornemens van bedrijven op het gebied van carbon emissies zijn prima. Maar net als met die van de gewone mens zijn ze pas van waarde als ze daadwerkelijk tot iets leiden. Daarom is het nodig om de robuustheid te onderzoeken en de voortgang actief te volgen en waar nodig bij te sturen. Zodat ook na januari de wereld maand na maand erop vooruitgaat.

Happy Festive Season!

Stephan Langen is Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.