Ethenea: Matige groei botst met overdreven hoop op renteverlagingen

18 januari 2024

Het ziet ernaar uit dat 2024 een matige wereldwijde groei zal kennen met een kerninflatie die boven de streefpercentages van de centrale banken blijft.

De Amerikaanse economie is robuuster dan die van de eurozone. De westerse centrale banken staan op het punt om de rente te gaan verlagen, maar niet zo agressief als nu wordt verwacht. En de vooruitzichten voor China verbeteren langzamerhand dankzij de steun van de overheid, hoewel de vastgoedsector de groei blijft afremmen.

De wereldwijde economische activiteit blijft in een neerwaartse trend. Recente economische onderzoeken blijven wijzen op een gematigde wereldwijde groei in 2024. De monetaire verkrapping van de afgelopen jaren heeft met de verwachte vertraging gevolgen voor de westerse economieën.

De kloof tussen de verwerkende industrie en de dienstensector wordt kleiner. Terwijl de verwerkende industrie verbetert (maar nog steeds krimpt), vertraagt het groeitempo in de dienstensector geleidelijk.

De verschillen in regionale groei blijven aanzienlijk. Hoewel de economische groei in de VS is vertraagd, zijn de gegevens nog steeds​ stevig​ en neemt de kans op een zachte landing in 2024 toe. Dit staat in contrast met de moeilijke situatie in de eurozone, waar de groei snel vertraagt. De economische vooruitzichten voor China verbeteren echter dankzij sterke politieke stimulansen. De vastgoedsector zal de economie van het land blijven beïnvloeden.

De inflatie daalde snel in de tweede helft van 2023. Het is echter nog te vroeg om te rekenen op een soepele desinflatie richting de 2%-doelstelling van de centrale banken. Hoewel er geen pandemisch geïnduceerde aanbodschokken meer zijn, blijven geopolitieke spanningen, protectionisme en aanhoudende fiscale maatregelen een inflatoire druk uitoefenen.

Gezien de neerwaartse trend in de prijzen hebben de centrale banken de afgelopen twee kwartalen terecht een afwachtende houding aangenomen. Het lijdt nu geen twijfel meer dat de belangrijkste rentetarieven van de grote westerse centrale banken een cyclisch hoogtepunt hebben bereikt.

Aangezien de inflatiedoelstelling nog niet is bereikt en gezien de niet onwaarschijnlijke mogelijkheid dat het neutrale renteniveau hoger zou kunnen liggen dan vóór de pandemie, denken wij dat het aantal renteverlagingen dat voor 2024 wordt verwacht, buitensporig is. Het Chinese monetaire beleid zal expansief blijven en gelijke tred houden met fiscale stimuleringsmaatregelen. De BoJ is de enige centrale bank die het beleid in 2024 zou kunnen verkrappen.

Verenigde Staten: geen tekenen van dreigende recessie

Na een zeer sterk derde kwartaal verloor de Amerikaanse economie momentum in de laatste drie maanden van het jaar. Hoewel de laatste Amerikaanse gegevens wijzen op een zwakkere groei en dalende inflatie als gevolg van het restrictieve monetaire beleid, zijn er geen tekenen van een dreigende recessie. De bbp-groei voor het vierde kwartaal van 2023 zal naar verwachting nog steeds uitkomen op een gezonde 2,3%.

De arbeidsmarktgegevens zijn weliswaar wisselend, maar vertonen geen tekenen van instorting. Terwijl het aantal nieuwe banen bleef dalen, daalde de werkloosheid naar een vier maanden laagterecord van 3,7%. De consumenten ​ zijn optimistisch en blijven ​ de drijvende kracht achter de economische expansie. Dankzij een versoepeling van de financiële voorwaarden en solide persoonlijke inkomens stegen de detailhandelsverkopen in een bemoedigend tempo.

De desinflatoire trend zette door, waarbij de algemene inflatie daalde tot 3,1% dankzij de daling van de energieprijzen. De kerninflatie bleef echter onveranderd op 4% door de aanhoudende prijsdruk in de diensten- en huursector.

Hoewel de vertraging van de inflatie een welkome ontwikkeling is, betwijfelen we of de inflatie snel zal terugkeren naar de doelstelling van 2%, gezien de solide arbeidsmarkt, de veerkrachtige consumentenbestedingen en het expansieve fiscale beleid doordat 2024 een verkiezingsjaar is.

Zoals verwacht liet de Fed het beleid in december ongewijzigd, maar verraste ze de markten met een dovish toon en kondigde ze zelfs aan dat ze een renteverlaging begon te overwegen. In het licht van de Amerikaanse presidentsverkiezingen later in 2024 vermoeden we dat centrale bankiers, toen ze voor de keuze stonden tussen inflatie bestrijden en een recessie vermijden, misschien voor het laatste hebben gekozen.

Eén ding weten we zeker: Gezien de huidige groeiprognoses en het signaal van drie renteverlagingen (die de markt heeft verhoogd tot maar liefst zes in 2024), zal de inflatie zeker niet dalen tot de grens van 2%.

Eurozone: risico op een technische recessie in de tweede helft van het jaar

In het vierde kwartaal bleef de groei in de eurozone teleurstellend, ondanks een lichte verbetering in november. In december kromp de economische activiteit in de private sector voor de zevende maand op rij, waardoor het risico op een technische recessie in de tweede helft van het jaar toeneemt.

De zwakke wereldwijde vraag heeft gevolgen voor de hele eurozone: de industriële productie daalde naar het laagste niveau sinds 2020. Vooral Duitsland is zwaar getroffen, met een verdere daling van de industriële orders en productie.

Over het geheel genomen wijzen de gegevens eerder in de richting van economische stagnatie dan van een inzinking. De groei zal blijven afnemen en laag blijven in de eerste helft van 2024. De werkloosheid stabiliseert zich op 6,5% en het consumentenvertrouwen consolideert zich op een zeer laag niveau. Terwijl verkoopcijfers van de detailhandel en de buitenlandse vraag achterblijven, zijn er voorzichtige tekenen van een verbetering in de productiesector.

In november daalde de prijsdruk sterk naar 2,4% op jaarbasis, hoewel deze in de dienstensector hoog bleef op een niveau van 4%. De kerninflatie daalde ook aanzienlijk op jaarbasis, van 4,2% naar 3,6%.

Aangezien dit nog steeds ruim boven de doelstelling ligt en de PMI's wijzen op een verdere stijging van de kostendruk en de loonstijging in de hele eurozone, is het desinflatieproces nog lang niet ten einde.

De verkrappingscyclus van de ECB is ten einde. De voorzitter heeft echter aangegeven dat de ECB - in tegenstelling tot de Fed - nog niet klaar is om over renteverlagingen te praten. Ook hier zijn de schattingen van de markt voor renteverlagingen veel agressiever met maximaal zes stappen.

Er staat veel op het spel voor Europese politici: Het zou een vergissing zijn om te vroeg te korten in een omgeving van aanhoudende inflatie en voortdurende fiscale stimulering. Maar te lang een restrictief beleid voeren kan leiden tot een nog sterkere economische neergang.

De vraag is hoe geduldig en vasthoudend de ECB kan zijn in het licht van onzekerheid en mogelijk een Fed die niet meer zo restrictief is. Feit is dat de laatste loodjes om de inflatiedoelstelling van 2% te halen het ingewikkeldst zullen zijn en hoe dan ook nog meer economische pijn met zich mee kunnen brengen. 

China: vastgoedsector zal economische vooruitzichten blijven temperen

Het economische herstel in China zette in het vierde kwartaal in een gematigd tempo door, aangedreven door de binnenlandse consumptie. De export steeg licht in november, terwijl de import daalde door de aanhoudende zwakte in de vastgoedsector.

Het economische klimaat blijft echter desinflatoir: Zowel de algemene inflatie als de producentenprijzen zijn op jaarbasis negatief (-0,5% en -3%). De kredietsituatie verbeterde vorig kwartaal dankzij grootschalige overheidsmaatregelen om de kredietgroei te stimuleren. 

Het Politbureau beloofde tijdens zijn vergadering in december 'de economische vitaliteit effectief te versterken ... en de effectieve verbetering van de kwaliteit en redelijke groei van de economie te blijven bevorderen'.

Het lijdt geen twijfel dat het begrotingsbeleid de drijvende kracht zal zijn achter de economische groei in 2024; er zijn echter geen tekenen die wijzen op grootschalige begrotingsstimuli - enkel aanvullende gerichte maatregelen.

Het monetaire beleid zal een flexibele en effectieve maar voorzichtige ondersteuning bieden. De vooruitzichten voor China zijn duidelijk iets constructiever dan in de afgelopen maanden; toch zal de opleving geleidelijk blijven en zal de vastgoedsector problemen blijven ondervinden, waardoor de economische vooruitzichten ook in 2024 getemperd blijven.