Mainfirst: Duitsland, eerst beste van de klas, dan probleemkind, nu lichtpuntje?

19 maart 2024

Tientallen jaren lang werd Duitsland beschouwd als de beste leerling van Europa, met een sterke industriële sector, innovatieve technologieën en hooggekwalificeerde arbeidskrachten. Maar het verliest zijn slagkracht. In het huidige klimaat is er echter een unieke kans om te beleggen in de Duitse kmo-sector.

Het slechte nieuws over de Duitse economie houdt nooit op. Duitsland was ooit 's werelds grootste exporteur, maar liet in het vierde kwartaal van 2023 geen groei zien. Ook de vooruitzichten voor de rest van het jaar bieden geen uitzicht op de gewenste groei-impuls.

Decennialang werd Duitsland beschouwd als Europa's beste van de klas, met een sterke industriële sector, innovatieve technologieën en hooggekwalificeerde arbeidskrachten. Maar het verliest zijn slagkracht en veel bedrijven klagen over de bureaucratie, een tekort aan geschoolde arbeidskrachten en een verkeerd energiebeleid.

De meeste problemen kunnen niet van de ene op de andere dag worden opgelost, vooral omdat het tijdperk van goedkope energie waarschijnlijk voorlopig voorbij is. De onlangs door de politieke leiders goedgekeurde strategie voor energiecentrales heeft tot doel de betrouwbaarheid van de planning te verbeteren. De strategie stimuleert investeringen in gascentrales op waterstof, met het oog op een effectieve expansie van hernieuwbare energie.

Voor bedrijven die veel energie verbruiken, wordt de vestigingsplaats steeds belangrijker. Steeds meer bedrijven investeren in nieuwe productiecapaciteit in het buitenland. Daarnaast worden bestaande fabrieken onder de loep genomen en worden sommige gesloten of geleidelijk verplaatst. 

Hoewel de regering erkent dat de bureaucratie problematisch is, zien de bedrijven geen tastbare vooruitgang. Toch is de Duitse Wet Ter Vermindering van de Bureaucratie IV een van de initiatieven en maatregelen die de stoplichtcoalitie heeft aangekondigd en waarvan sommige al in uitvoering zijn. Deze wet beoogt bijvoorbeeld het versnellen van de goedkeuringsprocessen en het verminderen van niet-essentiële informatieverplichtingen.

Het tekort aan geschoolde arbeidskrachten kan nog groter worden nu de babyboomgeneratie in het volgende decennium met pensioen gaat. Maar de Duitse bedrijven zijn niet onvoorbereid en werken aan verschillende mogelijke oplossingen.

Digitalisering biedt met name meer flexibiliteit om werknemers niet aan een specifieke locatie te binden. Hierdoor worden steeds meer nieuwe banen in het buitenland gecreëerd, bijvoorbeeld in de IT-sector. Vooral Oost-Europese landen zijn opkomende locaties voor Duitse bedrijven. Artificiële intelligentie kan ook een manier zijn om het tekort aan geschoolde arbeidskrachten aan te vullen. De bedrijven werken volop aan het digitaliseren van handmatige processen, waardoor er minder personeel nodig is. 

KMO-sector minder getroffen door Duits energiebeleid

We moeten heel voorzichtig zijn met het afschrijven van Duitsland. De bedrijven hebben al heel wat crisissen doorstaan en passen zich voortdurend aan de moeilijkere omstandigheden aan. Succesvolle bedrijven breiden wereldwijd uit en diversifiëren met nieuwe producten en diensten. Ze zoeken dus steeds vaker naar groeimogelijkheden in het buitenland en zetten voortdurend in op expansie, bijvoorbeeld in de VS. De aandelenmarkt laat duidelijk zien hoe goed bedrijven zich kunnen loskoppelen van een slechte binnenlandse economie, met de DAX die opnieuw een recordhoogte bereikte ondanks de negatieve groei in Duitsland.

Bij het selecteren van aandelen moeten beleggers echter absoluut rekening houden met de energiekwestie. Vooral energie-intensieve sectoren zoals chemie en staal worden door de hogere energiekosten getroffen. In de Duitse kmo-sector hebben veel bedrijven minder energie-intensieve bedrijfsmodellen en worden ze dus niet zo hard getroffen door het Duitse energiebeleid.

Kmo's en familiebedrijven zijn vaak minder bureaucratisch dan grote bedrijven. In veel gevallen hebben ze een platte hiërarchie en korte besluitvormingstrajecten. In tijden van grote veranderingen is dit een belangrijke factor om zich aan te passen en op de lange termijn succesvol en concurrerend te blijven.

In de huidige omgeving is er een unieke kans om te beleggen in de Duitse kmo-sector, aangezien de overgrote meerderheid van de markt dit segment van kleinere bedrijven negeert en er geen aandacht meer aan besteedt.

Na meer dan drie jaar van ondermaatse prestaties worden small caps nu verhandeld tegen historisch lage prijzen in vergelijking met large caps. En goede bedrijven goedkoop kopen is voor aandelenbeleggers altijd de meest succesvolle langetermijnstrategie geweest.