Ulrike Kostense: Impactbeleggen als roeping

25 november 2024

‘Ik wil met mijn werk ook iets kunnen betekenen voor de komende generaties.’ En dus zoekt ze een ander rendement naast financieel rendement. Financial Investigator sprak met Ulrike Kostense, Lead Indirect Investments bij Invest-NL.

Door Lies van Rijssen

‘Toen ik als kind met mijn ouders meeging om geld te halen bij de Sparkasse om de hoek, wist ik dat ik later zelf bij een bank wilde gaan werken. Het financiële sprak me aan. Na mijn studie Bedrijfseconomie in Berlijn ging ik aan de slag bij een verzekeringsmaatschappij die ook aan fondsinvesteringen deed. Fondsinvesteringen bleken later de eerste rode draad in mijn loopbaan. Aanvankelijk met minder en later met zeer veel focus op impact. Via een project kwam ik vervolgens in Londen terecht, bij een zusterbedrijf van mijn Berlijnse werkgever. Ik had al langer de ambitie om in het buitenland te gaan werken en maakte dankbaar gebruik van hun aanbod van een vaste baan. Ik verhuisde in 2007, vlak voor de financiële crisis. Naarmate de crisis zich ontvouwde, realiseerde ik me pas hoe omvangrijk en invloedrijk het financiële systeem was waarin ik werkte. Ik was vijfentwintig, bevond me in het hart van de financiële wereld en kende er niemand. Ja, dat was zeker spannend. In Londen leerde ik ook mijn man kennen. Dat bracht me in 2010 naar Nederland.

Ik ging op de Zuidas werken. Je kunt het je nu niet meer voorstellen, maar duurzaamheid stond op dat moment bij menig financiële instelling nog niet hoog op de agenda. Het Klimaatakkoord van Parijs en de Sustainable Finance Disclosures Regulation (SFDR) hebben de financiële sector een reeks nieuwe uitdagingen gebracht om duurzaamheid als thema te omarmen en te integreren in beleid en investeringsbeslissingen. De brede adaptatie van duurzaamheid binnen de financiële sector is aangejaagd door wet- en regelgeving. Veel experts op dit gebied had de financiële wereld in eerste instantie niet. Maar naarmate meer financiële instellingen ermee aan de slag zijn gegaan, heb ik de wil om te investeren in duurzaamheid en het besef van de noodzaak om dat te doen, zien opbloeien en ben ik intrinsiek gemotiveerd geraakt. Dat vind ik een prachtige ontwikkeling, waardoor mijn eigen interesse voor duurzaam beleggen en later voor impactbeleggen enorm gestimuleerd is en de tweede rode draad in mijn carrière werd. Ik ben er ook vroeg, vanaf 2013 denk ik, bij betrokken geraakt, bij Kempen Capital Management. Op hun vraag destijds of ik affiniteit met ESG had en wilde deelnemen in hun ESG-werkgroep, kon ik toen al met overtuiging ‘ja’ zeggen.

De brede adaptatie van duurzaamheid binnen de financiële sector is aangejaagd door wet- en regelgeving.

De kanteling naar duurzaam beleggen zie ik als een van de belangrijkste ontwikkelingen in de financiële sector, maar dus ook als een van de belangrijkste ontwikkelingen voor mij persoonlijk. Tegenwoordig richt ik me in mijn werk vooral op impact en innovatie. Waar duurzaamheid zich in grote lijnen richt op het vermijden van milieuschade, op uitsluitingslijsten en op goede governance, kortom op ‘do no harm’, gaat het bij impactbeleggen om investeringen die een meetbare positieve bijdrage aan het milieu of de maatschappij leveren. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van duurzame, bio-based materialen om de hoeveelheid afval te verminderen en milieuvervuiling tegen te gaan. Toen ik in 2022 bij Kempen wegging, heb ik bewust het besluit genomen om voortaan in mijn werk zo veel mogelijk te focussen op het maken van impact, op investeringen die ertoe doen in die zin dat ze positief aan verandering kunnen bijdragen. Mijn besluit kwam voort uit een persoonlijke zoektocht naar meer purpose in mijn werk. Dat ik kinderen kreeg – ze zijn nu vijf, acht en tien jaar oud - is ook een trigger geweest om op zoek te gaan naar meer purpose. Ik kwam tot het inzicht dat ik, als ik behalve aan mijn drukke gezin ook aandacht aan andere zaken wilde blijven besteden, dan wél dingen wilde doen die betekenisvol waren. Ik was dus al enigszins in aanraking gekomen met impactbeleggen. Ik voelde dat als ik me daar helemaal op zou kunnen richten, ik mogelijk een bijdrage kon leveren om de wereld een stuk beter te maken en vooral te beschermen. Ik heb toen een tijd als zelfstandig consultant gewerkt en InvestNL was me al opgevallen vanwege hun sterke focus op investeringen die er echt toe doen, met de focus op de belangrijke transities naar bijvoorbeeld een circulaire economie en een duurzaam voedselsysteem: toekomstbestendige innovaties en de drive om het samen te willen doen. Dat alles komt hier samen en brengt mij die purpose.

Vaak wordt gedacht dat impact maken met zich meebrengt dat je inlevert op financieel rendement. Soms is dat zo. Maar heus niet altijd.

Ik heb een lange carrière in de klassieke financiële sector gehad, waarbij ik vooral met mannelijke collega’s heb gewerkt. Een vrouw in het team was doorgaans een uitzondering. Ik was daaraan gewend, vond het ook wel makkelijk schakelen met mijn mannelijke collega’s. In de loop van de tijd ben ik me steeds meer bewust geworden van het thema diversiteit. De voordelen ervan werden geleidelijk aan ook steeds meer benoemd en onderkend. Inmiddels is er consensus over dat een goede balans tussen de seksen tot betere bedrijfsresultaten leidt en dus van grote waarde is. Maar die goede balans is er nog lang niet overal. Daarvoor moet je het thema echt permanent agenderen en eraan blijven werken tot er commitment ontstaat. Dan wordt het makkelijker om de volgende stappen te zetten en divers talent aan te trekken. Ik beschouw het als een voorrecht dat mijn werkgever een divers samengesteld bedrijf wil zijn waar heel veel bespreekbaar is, we als professionals onszelf kunnen zijn en gewaardeerd worden om wat we kunnen. Ik probeer in zekere zin ook een rolmodel te zijn voor anderen die in deze wereld komen werken. Ook voor mij zijn er vrouwen én mannen geweest die de functie van rolmodel vervulden en ook nu heb ik nog mijn eigen rolmodellen.

Van hen heb ik ook geleerd om voor mijzelf op te komen. Iets waar mannen, is mijn ervaring, vaak beter in slagen dan vrouwen. Als ik iets wil, moet ik daar duidelijk over zijn en ervoor gaan. Op een manier die bij mij past. Ik heb ook geleerd mijn grenzen aan te geven en vind het belangrijk dat anderen dat ook durven. De ruimte die ik daardoor creëer, is ook nodig om mijn werk goed te kunnen combineren met mijn verplichtingen aan het thuisfront. Die kan en wil ik niet zomaar opzij schuiven. Ik heb geleerd naar het grotere perspectief te kijken en goed na te gaan wat echt belangrijk is. De juiste balans tussen werk en privé is dynamisch. Ik ben ambitieus, maar ook mijn dag heeft maar 24 uur. Dus op alles een tien scoren zit er niet in. Dat te accepteren, blijft een uitdaging.

Maar mijn grootste uitdaging is om meer investeerders te bewegen tot duurzamere en impactvollere investeringen. Vaak wordt gedacht dat impact maken met zich meebrengt dat je inlevert op financieel rendement. Soms is dat zo. Maar heus niet altijd. Om dat in te zien, is educatie nodig en moeten we het krachtenveld om investeringen de juiste kant op te laten bewegen, goed benutten. Ik draag mijn steentje bij. Op persoonlijk vlak heb ik mezelf empowered om hier helemaal voor te gaan.

Dingen in beweging brengen, drijft mij als persoon. Vandaar mijn keus voor impactbeleggen. Ik wil met mijn werk ook iets kunnen betekenen voor de komende generaties. Ik wil dat mijn kinderen en hun kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien. Wat ik eerder beschreef in termen van purpose zoeken, is hier zonder meer mee verbonden.’