J. Safra Sarasin: Landbouwgrondstoffen als inflatie-afdekking

2 december 2024

Landbouwgrondstoffen worden voornamelijk gebruikt als voedsel voor menselijke consumptie of als grondstof voor veel alledaagse producten. Veel van deze producten worden verhandeld op grondstoffenbeurzen en spelen een cruciale rol in de wereldhandel en de economie. Er is historisch gezien weinig correlatie met traditionele beleggingscategorieën zoals aandelen en obligaties, maar ook met andere grondstoffen zoals energie en metalen. Inflatie-afdekking kan een belangrijk voordeel zijn van landbouwgrondstoffen, stelt Benoît Harger, Commodity Portfolio Manager bij de private bank J. Safra Sarasin.

Voorbeelden van landbouwgrondstoffen zijn:

• Granen: maïs, tarwe, gerst, haver, sorghum, rijst
• Oliezaden: sojabonen, koolzaad, zonnebloem
• Zachte grondstoffen: suiker, koffie, cacao, katoen, sinaasappelsap, timmerhout
• Tropische oliën: palmolie, kokosolie
• Vee: magere varkens, runderen en voederrunderen
• Zuivel: boter, volle melk, magere melk, wei

Hoe worden ze gebruikt?

Landbouwproducten worden gebruikt als voedsel, maar ook in cosmetica en kleding. Qua volume is het belangrijkste gebruik van landbouwgrondstoffen nog steeds voer voor dieren. Meer recentelijk hebben industrieel gebruik en de groei van biobrandstoffen als energiebron de activaklasse ingrijpend veranderd.

Hoe werkt de aanboddynamiek?

Op wereldschaal verschillen de aanvoervolumes van landbouwgrondstoffen sterk van elkaar, wat de wereldwijde productie beïnvloedt. Zo zal de wereldproductie van maïs in 2024 naar verwachting 1229 miljoen ton bedragen, terwijl de cacaoproductie in 2023 slechts 4,3 miljoen ton bedroeg.

Verschillende landbouwproducten moeten specifiek gekweekt worden, en daarom passen boeren hun praktijken aan op basis van factoren zoals het weer, vruchtwisseling en de marktvraag.

Het lokale klimaat heeft ook een grote invloed op de opbrengst en de kwaliteit van de gewassen. Sommige landen slagen erin om bepaalde granen twee keer per jaar te oogsten. Bepaalde grondstoffen - met name arabica koffie en cacao - vereisen een groei in specifieke omstandigheden. De tegengestelde seizoenen op het noordelijk en zuidelijk halfrond zorgen ervoor dat gewassen het hele jaar door beschikbaar zijn. Toch weerspiegelen landbouwprijzen seizoenspatronen.

Innovatie en technologie

Inputkosten, heersende marktprijzen en dus winstgevendheid spelen een grote rol in de beslissing van de landbouwer om de productie van een bepaald gewas te verhogen of te vervangen. Innovatie en technologie hebben de opbrengst aanzienlijk verbeterd en de oogsten geoptimaliseerd, waardoor het aanbod consistent is toegenomen.

Daarnaast worden duurzame en milieuvriendelijke landbouwpraktijken steeds meer toegepast om de impact op ecosystemen te minimaliseren en landbouwduurzaamheid op lange termijn te bevorderen.

Dit complexe samenspel van factoren beïnvloedt het aanbod van landbouwgrondstoffen, maar hun relatieve belang hangt af van het gewas, de locatie en de marktomstandigheden.

Wat drijft de vraag naar landbouwgrondstoffen?

De vraag naar landbouwproducten is in de loop der tijd veranderd door bevolkingsgroei, cultuur en culinaire patronen, veranderende eetgewoonten, economische ontwikkeling, technologische vooruitgang en globalisering. Wereldwijd is er een verschuiving naar een hogere consumptie van dierlijke producten - zoals vlees, zuivel en eieren - wat heeft geleid tot een hogere vraag naar voedergewassen en veeteelt.

Tegenwoordig gaat 40% van de maïsproductie, 98% van de sojaproductie en 18% van de tarweproductie naar diervoeder. Culturele veranderingen in de richting van duurzamere eetgewoonten betekenen dat de vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in het Westen op zijn hoogtepunt is, hoewel de vraag in opkomende markten nog steeds snel toeneemt.

De groei van biobrandstoffen en het gebruik van landbouwgrondstoffen in industriële processen hebben de vraag naar landbouwproducten aangejaagd. De productie van ethanol uit maïs of suikerriet heeft bijvoorbeeld de vraag naar deze gewassen doen toenemen.

Wat is de rol van landbouwgrondstoffen in beleggingsportefeuilles?

Landbouwgrondstoffen zijn historisch gezien minder gecorreleerd met traditionele beleggingscategorieën zoals aandelen en obligaties, maar ook met andere grondstoffen zoals energie en metalen. Bovendien is er weinig correlatie met andere landbouwproducten omdat ze op zoveel verschillende manieren worden gebruikt.

Vooral landbouwgrondstoffen kunnen ook dienen als inflatie-afdekking. Wanneer de inflatie toeneemt, stijgen vaak ook de prijzen van landbouwproducten, omdat de productie- en transportkosten meestal stijgen.