Stephan Langen: De Magnificent 7 en de paradox van het concentratierisico

17 december 2024

Door Stephan Langen, Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors

Een duurzame belegger met ambitie selecteert scherp. Dat leidt tot een meer geconcentreerde portefeuille dan wanneer je een index volgt. Dat levert concentratierisico op, roepen critici dan. Waarom hoor ik ze dan niet over de dominantie van de bekende Magnificent 7 in de indices?

Ze stoomden ook het afgelopen jaar in een adembenemend tempo door: de koersen van Apple, Amazon, Meta, Alphabet, Microsoft, Nvidia en Tesla. Ze gingen opnieuw verder de hoogte in, met duizelingwekkende market caps tot gevolg. De beurswaarde van Nvidia was vorige week, ondanks wat tegenslag, nog altijd $ 3.300 miljard. Dat is zo’n twee keer het totale vermogen van alle Nederlandse pensioenfondsen.

Club van 7 domineert indexen

Het gevolg van die biljoenenbonanza is dat de club van 7 de indices in steeds grotere mate domineert. De totale waarde van de S&P 500 bestaat inmiddels voor 33% uit de succesvolle bigtechaandelen; ze eisen zelfs in de MSCI World Index meer dan 20% van het totaal op.

De diversificatie van de indices neemt daardoor sterk af. Volgens onderzoek van Aegon Asset Management, waar Pensioen Pro onlangs over schreef, is de diversificatie van de meest gebruikte MSCI-indices zelfs op het laagste punt beland van de afgelopen 14 jaar. En dat terwijl veel beleggers die indices juist volgen om hun risico te spreiden.

Concentratierisico groeit

Het concentratierisico voor indexbeleggers is dus groeiende. Er is op dit moment geen reden om aan te nemen dat Big Tech zijn indexgenoten in 2025 niet zal blijven outperformen. Tot nu toe kende dat concentratierisico vooral een upside voor wie puur naar het financiële rendement kijkt. En niemand verwacht een snelle implosie van de techmonopolisten.

Maar toch wringt het. Op twee punten.

Als je met je portfolio wilt bijdragen aan een duurzamere wereld, kun je zo'n index niet passief volgen. Een impactinvesteerder doet zelf diepgaand onderzoek. Allicht zitten er dan minder bedrijven in de portefeuille dan bij de indexvolgers. Tot nu toe gold het concentratierisico dat daarvan het gevolg is als belangrijk argument tegen zo’n duurzame selectie. Maar blijkbaar weegt dat concentratierisico minder bij het gewicht waarmee de Magnificent 7 op de indices drukken. 

Benchmark met megawinsten

Dankzij de dominantie van de semi-monopolisten in online advertising, e-commerce en elektronica laten de indices schitterende rendementen zien. Full disclosure: één van de zeven, Nvidia, is onlangs na gedegen onderzoek toegelaten tot ons duurzame universum.

Dat leidt tot mijn tweede punt. Die indices gelden als benchmark voor het gros van de beleggers, terwijl een portefeuille die voldoet aan de strikte duurzaamheidseisen op het gebied van klimaat, biodiversiteit en mensenrechten het zonder de megawinsten van Elon Musk, Jeff Bezos en andere miljardairs moet doen. Die duurzame portefeuille zal dit jaar dus achterblijven, wat weer leidt tot die andere, steeds luider wordende klacht: duurzaam rendeert minder dan ‘conventioneel’ beleggen.

Kijk waardoor concentratie ontstaat

Even afgezien van het benchmarkisme waar ik al eerder over heb geschreven en de beperkte blik die dat biedt op duurzaam financieel rendement, vraag ik me het volgende af: hoe lang blijven we nog allergisch voor concentratierisico, zonder te kijken waardoor die concentratie is ontstaan?

Bij de indices is de oorzaak nu duidelijk en profijtelijk, bij een impactportefeuile is die het gevolg van duurzame keuzes. Ik weet één ding zeker: de duurzame portefeuille draagt veel meer bij aan een duurzame economie. Die concentratie is blijkbaar een probleem zodra het performanceverschillen oplevert met een index.

Benchmarks verslaan of een gezond rendement?

Maar wat is nou je grootste zorg als belegger met een grote verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld een pensioenfonds? De benchmarks verslaan, of met een gezond rendement bijdragen aan een wereld waarin je jongste deelnemers straks in 2060 veilig en gezond hun pensioen in kunnen gaan?

Zolang een geconcentreerde portefeuille een gemiddeld absoluut rendement oplevert waarmee je je deelnemers een waardevast pensioen kunt bieden en zolang de beleggingskeuzes gestoeld zijn op basis van solide duurzame keuzes, heb je het als pensioenfonds wat mij betreft heel goed gedaan.

Stephan Langen is Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.