Negeren crypto is onverantwoord (Ronde Tafel Investing in Cryptocurrency – deel 3)
Negeren crypto is onverantwoord (Ronde Tafel Investing in Cryptocurrency – deel 3)
De potentiële impact van blockchaintechnologie en daarmee ook van crypto kan groot zijn. Alleen daarom al is het de verantwoordelijkheid van beleggers om crypto serieus te nemen. In deel 3 van deze Ronde Tafel ging het over innovatie, professionalisering en regelgeving.
Door Gerrie Spaansen
Dit is deel 3 van het verslag. Deel 1 lees je hier, deel 2 lees je hier.
VOORZITTER: Bert Slagter, Bitcoin Alpha
DEELNEMERS: Koen Bender, Mercurius Vermogensbeheer Marcel Burger, AMDAX Jan Dubach, Crowe Foederer Family Office Joost Elsenburg, HVG Law Menno Martens, VanEck Jeroen Tielman, Theta Capital |
De trein is vertrokken
Volgens Tielman is het essentieel dat institutionele beleggers de ontwikkeling van blockchaintechnologie serieus onderzoeken, ongeacht hoe vroeg de fase is waarin deze zich momenteel bevindt. ‘Het is onverantwoord om niet serieus naar de implicaties van deze technologie te kijken,’ stelt hij. Tielman benadrukt dat – zelfs als ze er niet direct in kunnen investeren – het belangrijk is dat institutionele beleggers begrijpen welke impact blockchain kan hebben op bestaande portefeuilles, met name in sectoren zoals de financiële sector.
‘Zelfs als je sceptisch staat tegenover de ideologie achter Bitcoin en Ethereum, is het vanuit een risicomanagement en portfoliomanagementperspectief belangrijk om crypto serieus te overwegen’, stelt Tielman. ‘Blockchain introduceert een totaal nieuw, gedecentraliseerd, bedrijfsmodel, dat steeds meer zal concurreren met bestaande, centrale bedrijven en instituten. De trein is vertrokken. We weten nog niet precies hoe deze technologie zich zal ontwikkelen, maar het is duidelijk dat de potentiële impact groot kan zijn. Het is de verantwoordelijkheid van fiduciair beheerders om dit serieus te nemen en niet te wachten tot het te laat is.’
Volatiliteit
Een van de belangrijkste factoren die institutionele beleggers terughoudend maakt, is de volatiliteit van de cryptomarkt. Dubach wijst erop dat de schommelingen in de waarde van Bitcoin en andere cryptomunten een groot obstakel vormen voor beleggers die op zoek zijn naar stabiele rendementen. ‘De volatiliteit van crypto maakt het moeilijk voor institutionele beleggers om het op te nemen in hun portefeuilles, vooral als ze verantwoordelijk zijn voor het beheer van grote sommen geld’, aldus Dubach. ‘Niemand wil het risico lopen om aanzienlijke verliezen te lijden door een plotselinge daling van de cryptokoersen.’
Toch zijn er ook manieren om de risico’s van crypto te beheersen, stelt Burger. ‘Een van de manieren waarop institutionele beleggers de volatiliteit van crypto kunnen beheersen, is door het te combineren met andere assets. Idealiter zie je negatieve correlaties met andere asset classes, maar het gebrek aan correlatie, zoals we nu zien, leidt ook tot een beter gediversifieerde portefeuille. Op die manier krijgt de gehele beleggingsportefeuille een verbetering van risico rendementskarakteristieken.’
Burger geeft aan dat het toevoegen van Bitcoin en Ether aan een klassieke 6040 portefeuille leidt tot een hoger rendement zonder dat het de volatiliteit significant verhoogt, mits de juiste balans wordt aangehouden. Hij verwijst hierbij naar recente rapporten van BlackRock die dit idee ondersteunen. Volgens hem helpt dit bij het veranderen van de perceptie van institutionele beleggers. ‘Voordat crypto als belegging kan worden overwogen, is het essentieel om eerst fundamenteel achter deze asset class te staan. Beleggers moeten eerst die fundamentele keuze maken voordat ze crypto opnemen in hun portefeuilles.’
Burger merkt op dat eerdere bezwaren, zoals bijvoorbeeld het gebrek aan liquiditeit, van tafel zijn nu institutionele partijen de laatste tijd veel meer bezig zijn met impact investing en daar ook veel te maken hebben met de bezwaren die eerder een belemmering waren voor het opnemen van cryptovaluta in de portefeuille. Dit maakt dat institutionele partijen nu meer bereid lijken om cryptoassets serieus te overwegen.
Tielman benadrukt dat hij blockchain ziet als een nieuwe technologie. De focus moet volgens hem weg van de specifieke assets en verschuiven naar de verdiencapaciteit en de nieuwe mogelijkheden van deze technologie. Voor alle activiteit waar nu een centrale, ‘trusted’, intermediair nodig is, biedt blockchain een alternatief, en het is inherent wereldwijd en 24/7. Dat is volgens hem extreem disruptief. Valuta is slechts een eerste toepassing.
Crypto voor diversificatie
Bender benadrukt dat crypto’s, ondanks de hoge volatiliteit, kunnen fungeren als een diversificatieinstrument binnen een bredere portefeuille. ‘De correlatie tussen crypto en traditionele assets zoals aandelen en obligaties is relatief laag. Dit maakt het aantrekkelijk voor beleggers die op zoek zijn naar manieren om hun portefeuille te diversifiëren en hun risico’s te spreiden.’
Bender stelt dat het overgrote deel van de beursgenoteerde bedrijven – zo’n 96% – op den duur aan relevantie verliest. ‘Ze smelten weg als ijsblokjes,’ aldus Bender. Hij wijst op voorbeelden zoals General Electric, ooit een van de grootste bedrijven ter wereld, dat nu wordt overschaduwd door nieuwere spelers. ‘Of neem een bedrijf als Boeing, dat nu aandelen moet uitgeven om 25 miljard op te halen. Het is verstandiger om een obligatie van Boeing te kopen dan een aandeel, en hetzelfde geldt voor Shell.’ Bender benadrukt dat de meeste van de huidige grote bedrijven in ons eigen leven zijn opgericht en dat de oprichters nog steeds aan het roer staan, wat volgens hem aangeeft hoe snel de bedrijfswereld verandert.
Volgens Tielman is het een logische stap om via crypto te diversifiëren, vooral als je beseft dat het trustgerelateerde deel van de economie zal migreren naar ‘on chain’ toepassingen. Deze migratie zal volgens hem zeer disruptief zijn ten opzichte van huidige economische processen, die via gecentraliseerde partijen gefaciliteerd worden. In dat opzicht kan een exposure naar blockchaintechnologie in de portefeuille niet alleen een kans zijn, maar ook een ‘hedge’ ten opzichte van de potentiële bedreiging van de introductie van deze technologie voor bepaalde bestaande beleggingen.
De uitdaging ligt echter in het selecteren van de juiste toepassingen in samenwerking met diep gespecialiseerde partijen die zowel de technologie als de toepassingsgebieden begrijpen. Alleen dan kun je investeren in de private fase, voordat het netwerk überhaupt live is. Anders ben je veroordeeld tot het kopen van liquide munten waarin de hele wereld speculeert en is het moeilijk verschil te maken. Beleggers moeten niet alleen kiezen tussen platformen en applicaties, maar ook begrijpen welke toepassingen een blijvend bestaansrecht kunnen claimen.
Crypto en ESG
In hoeverre passen Bitcoin en andere cryptovaluta’s in een ESG-strategie, met name gezien het hoge energieverbruik van Bitcoinmining? Martens: ‘Bitcoin verbruikt enorme hoeveelheden energie en dat is moeilijk te rijmen met een duurzaam beleggingsbeleid.’
Toch zijn er volgens hem initiatieven die proberen het energieverbruik van Bitcoin te verminderen, zoals het gebruik van hernieuwbare energiebronnen voor Bitcoinmining. ‘We zien dat steeds meer Bitcoinminers overstappen op hernieuwbare energie, en dat is een stap in de goede richting’, aldus Martens. ‘Maar het is nog niet genoeg. Er moet meer gedaan worden om ervoor te zorgen dat Bitcoin daadwerkelijk duurzaam kan worden.’
Tielman wijst erop dat andere cryptomunten minder energie intensief zijn. ‘Bitcoin is een uitzondering met het proof of work consensusmechanisme. De meeste netwerken gebruiken proof ofstake, waarvoor dit argument niet geldt’, legt Tielman uit. ‘Blockchain technologie in zijn algemeenheid is juist een zeer ESG vriendelijke technologie. Het is extreem inclusief, transparant, een tegenkracht tegen centralisering, en het biedt een nieuw en kansrijk model om wereldwijde problemen als klimaatverandering aan te pakken doordat het op wereldwijde schaal gedrag kan beïnvloeden met de juiste incentives. We zien hier de eerste veelbelovende voorbeelden van’.
Martens voegt eraan toe dat crypto ook kansen biedt voor sociale impact. Hij benadrukt dat de sociale en governanceaspecten vaak onderbelicht blijven, terwijl crypto juist op deze gebieden veel kan betekenen. ‘Veel mensen, zelfs in Europa en de VS, hebben nog altijd geen toegang tot een bankrekening of financiële diensten, en crypto kan daarvoor een oplossing bieden,’ aldus Martens. Hij voegt toe dat blockchain ook een democratische manier biedt om samen beslissingen te nemen over de richting van een protocol of netwerk, wat bijdraagt aan betere governance.
Blockchain in vermogensbeheer Blockchain biedt een gedecentraliseerde, transparante en veilige manier om transacties vast te leggen, wat een revolutie teweeg kan brengen in de manier waarop vermogensbeheer wordt georganiseerd. ‘Een van de grootste voordelen van blockchain is dat het de noodzaak van tussenpersonen, zoals banken en makelaars, kan verminderen’, zegt Martens. ‘Dit betekent dat transacties sneller, goedkoper en transparanter kunnen worden uitgevoerd, wat uiteindelijk ten goede komt aan de belegger. Maar wij zijn ook een tussenpartij. We moeten dus nadenken over wat die ontwikkeling voor ons kan betekenen.’
‘Als wij daar niet mee bezig zijn, is er misschien een andere partij wél mee bezig. Dus wij moeten wel’, stelt ook Elsenburg. ‘We proberen te kijken naar hoe de toekomstige asset manager eruitziet. Er zijn al meerdere apps beschikbaar waarbij jouw account rechtstreeks gelinkt kan worden aan een fund manager.’
Burger voegt hieraan toe dat blockchaintechnologie ook kan helpen bij het efficiënter maken van verschillende aspecten van vermogensbeheer. ‘Als we nu bijvoorbeeld kijken naar hoe tokenised money market funds worden ingezet in de uitwisseling van onderpand tussen grotere partijen in de markt, dan is dat voor mij een bevesti ging dat we aan de vooravond staan van een grote verandering. Het begon met stablecoins, en gaat nu verder met money market funds. De partijen die er nu mee experimenteren, ondervinden hoeveel voordeel het oplevert om op deze manier traditionele assets te managen. Ik denk dat uiteindelijk alles, ook aandelen en obligaties, via blockchain infrastructuur gaat bewegen. We gaan naar een wereld waarin alle assets wegens grote efficiencyvoordelen over dezelfde sporen gaan bewegen.’
Tielman wijst er echter op dat de implementatie van blockchain in de vermogensbeheersector nog in de beginfase zit. ‘Hoewel de voordelen van blockchain duidelijk zijn, zijn er nog veel technische en juridische obstakels die overwonnen moeten worden voordat blockchain op grote schaal kan worden toegepast in vermogensbeheer. Dit zal tijd kosten, maar ik ben ervan overtuigd dat blockchain uiteindelijk de basis zal worden voor veel processen binnen de financiële sector.’
Conclusie
De panelleden zijn ervan overtuigd dat crypto en blockchain blijvende impact zullen hebben op de financiële wereld, maar er is wel verdere professionalisering en regulering nodig. Crypto is niet langer een niche of speculatief speeltje. Grote instellingen als BlackRock en Fidelity stimuleren brede acceptatie en inmiddels tonen ook institutionele beleggers interesse. Er zijn nu gereguleerde financiële producten als cryptoETF’s, en door innovaties als tokenisatie en DeFi ontstaan nieuwe toepassingen. Dat maakt crypto diverser. Hoewel er uitdagingen blijven, zoals op het gebied van volatiliteit en regelgeving, vinden de panelleden het voor beleggers onverantwoord om de mogelijkheden van crypto te negeren, zelfs als je er niet direct in investeert.
IN HET KORT Crypto en blockchain zullen blijvende impact hebben op de financiële wereld. Er is verdere professionalisering en regulering nodig om crypto tot een succes te maken. Crypto kan inmiddels rekenen op interesse van steeds meer institutionele beleggers. Gereguleerde financiële producten als crypto-ETF’s en innovaties zoals tokenisatie en DeFi maken crypto diverser. Er blijven uitdagingen op het gebied van volatiliteit en regelgeving. Er moet meer aandacht komen voor de verdiencapaciteit en de nieuwe mogelijkheden van blockchain-technologie. |
Koen Bender Koen Bender is Oprichter en Eigenaar van Mercurius Vermogensbeheer. Hij is een ervaren beleggingsspecialist met brede private banking kennis. Hij is een sparringpartner voor alle relaties, waarmee hij veelal een vertrouwensband heeft. Zijn focus ligt op rendement in combinatie met risicoreductie. Bender verschijnt regelmatig in de media. |
Marcel Burger Marcel Burger heeft meer dan veertien jaar professionele ervaring in financiële markten in verschillende functies. Hij werkte voor Optiver, VanderMoolen, EY en Achmea Investment Management. Begin 2018 richtte hij BurgerCrypto op, waarmee hij de eerste discretionaire dienstverlener was op het gebied van cryptovermogensbeheer. Amdax nam in 2020 BurgerCrypto en Burger ging daar verder als Chief Investment Officer. |
Jan Dubach Jan Dubach is Partner bij Crowe Foederer Family Office. Na circa 25 jaar als bankier actief te zijn geweest, is hij overgestapt naar de buy-side van de markt. Als financieel planner en vermogensregisseur helpt hij klanten inzicht verkrijgen waar zij financieel op af koersen en of dit tot het realiseren van hun wensen en doelstellingen leidt. |
Joost Elsenburg Joost Elsenburg is Advocaat bij HVG Law te Amsterdam. Hij is Specialist in Financieel Recht, waaronder de MiCAR, en is sinds 2005 werkzaam in de financieel regulatoire sector. Hij begon bij de AFM en werkte vervolgens voor verschillende advocatenkantoren en banken in Nederland. Elsenburg is ook Redacteur bij het ‘Tijdschrift voor Financieel Recht in de Praktijk’ en ‘EYe on Finance’. |
Menno Martens Menno Martens is Crypto Specialist en Product Manager EU Crypto ETN’s bij VanEck. Voorheen was hij DLT Specialist bij DNB. Martens houdt zich actief bezig met beleggen en het bouwen van crypto sinds 2016. |
Jeroen Tielman Jeroen Tielman is werkzaam bij Theta Blockchain Ventures als Head Institutional Relations. Daarnaast ontwikkelt hij SDG6-projecten en is hij INED van een aan de HK Stock Exchange genoteerd vermogensbeheer bedrijf. Hiervoor was Tielman oprichter en CEO van IMQubator en voordien van een investment productengineering boutique. Hij begon zijn carrière bij ABN AMRO. Tielman heeft een doctoraaldiploma (EUR) en is geregistreerd beleggingsanalist. |