BNP Paribas: Staal, de onmisbare grijze schakel in de groene keten

18 februari 2025

De verbetering van energie-efficiëntie in de industriële productie is de afgelopen twee jaar vertraagd ondanks de COP28-doelstellingen.

De staalsector kampt met uitdagingen vanwege de hoge kosten van apparatuur en renovatie. Ook bestaat er concurrentiedruk van bedrijven die niet aan dezelfde regelgeving zijn onderworpen, doordat zij in verschillende regio’s gevestigd zijn. Met staal als essentiële grondstof voor de energietransitie is het noodzakelijk dat de sector energiezuiniger gaat produceren.

Energie-efficiëntie

Efficiënter gebruik van energie richt zich op drie aspecten: de elektrificatie van processen die nu nog afhankelijk zijn van de verbranding van fossiele brandstoffen, de introductie van nieuwe technologieën en consumenten bewegen om hun energieverbruik te verminderen.

Energie-efficiëntie is nodig voor de stabiliteit van de energievoorziening en het verlagen van de CO₂-uitstoot. Bovendien vermindert het de vraag naar olie en gas en vormt het daarmee de kern van de scenario's van het IEA voor het bereiken van koolstofneutraliteit. Inzet op slimmer gebruik van energie is van vitaal belang voor geïndustrialiseerde landen, de grootste energieverbruikers, met de bouw, transport en industrie als de belangrijkste bronnen van inefficiëntie. Ondanks de doelstellingen die op COP28 zijn aangekondigd, vertraagde de verbeteringen van energie-efficiëntie in de afgelopen twee jaar.

Staalsector

De grootste uitdaging voor de industriële sector, en specifiek de staalindustrie zit in de beperkte ruimte die er nog is om grote energiewinst te realiseren. Staalproducenten investeren al decennialang in het verbeteren van energie-efficiëntie om kosten te verlagen en impact op het milieu te verminderen – een win-win situatie voor de industrie. De inspanningen hebben sinds 1960 geleid tot een daling van de energie-intensiteit in staalproductie van 60%.

Toch blijft energie na grondstoffen de grootste kostenpost in staalproductie, met aanzienlijke implicaties voor de uitstoot van broeikasgassen. Nu moderne hoogovens hun praktische energiegebruiksminimum naderen, moet de industrie nieuwe strategieën en innovaties realiseren om de CO₂-uitstoot te verlagen.

Staalfabrieken, zoals het in Velsen-Noord gelegen TATA Steel, streven naar verdere verbeteringen. Bijvoorbeeld het optimaliseren van motorsystemen en warmteterugwinning. AI-gestuurde procescontroles en voorspeld onderhoud geven efficiëntiestrategieën een nieuwe richting. Waterstof en elektrificatie van staalproductie bieden op de lange termijn veelbelovende mogelijkheden, zij het met hoge kosten en infrastructurele uitdagingen.

Hergebruik van materialen speelt ook een cruciale rol, waarbij elektrische boogovens gevoed door schroot 58% minder energie verbruiken om een ton staal te produceren dan traditionele hoogovens. De beperkte beschikbaarheid van schroot zet een rem op de energiewinst die hiermee behaald kan worden.

Rodrigo Lencina, industrie- en sectorexpert – staal- en metaaltransformatie, BNP Paribas:

'Wereldwijde duurzaamheidsdoelstellingen, zoals die in het Akkoord van Parijs, dwingen staalproducenten om te investeren in de energie-efficiëntie van productieprocessen. Het beprijzen van CO₂-uitstoot – hoewel verschillend per land – is ook een drijfveer voor het verlagen van het gebruik van fossiele energie. Samenwerking tussen producenten, overheden, consumenten, leveranciers en academische instellingen, is essentieel om de vooruitgang te versnellen. Blijven investeren in efficiënter gebruik van energie is van levensbelang voor de staalproductie, met een dubbele focus op concurrentievermogen en milieudoelstellingen. De weg naar koolstofarme productie vereist zowel verbeteringen als innovaties. Aangezien staal een belangrijke grondstof is voor zowel zonne- als windenergie is het verminderen van de fossiele voetafdruk van deze sector essentieel voor een duurzame toekomst.'

Om energie-efficiëntie te verbeteren zijn investeringen nodig die samenwerking tussen overheden en banken vereisen. Een eenvoudige en stabiele wettelijke en financiële infrastructuur is nodig om dit cruciale aspect van de energietransitie te ondersteunen.