Optimix: Bedrijfsobligatiemarkt is radicaal veranderd
Optimix: Bedrijfsobligatiemarkt is radicaal veranderd
Tien jaar geleden hield de kredietcrisis de wereld in haar greep. Alleen dankzij de inzet van monetaire paardenmiddelen wisten de centrale bankiers het bancaire systeem te stabiliseren. Inmiddels lijkt alles weer ‘back to normal’, maar is dat ook echt zo? De schuldenberg die de voedingsbodem voor de kredietcrisis vormde, is niet geslonken. Integendeel, het lenen van geld werd gestimuleerd om de haperende economieën op gang te helpen. Hierdoor hebben met name Amerikaanse bedrijven zich in de schulden gestoken. De bedrijfsobligatiemarkt is hierdoor niet alleen sterk gegroeid, maar ook van samenstelling veranderd, zien Ivan Moen, Ton Schoemaker en Jaap Westerling, vermogensbeheerders bij Optimix Vermogensbeheer. Zij denken dat dit belangwekkende consequenties kan hebben voor de portefeuille van beleggers. Zij lichten daarom toe welke risico’s en kansen deze ontwikkeling met zich meebrengt en hoe Optimix hiermee omgaat.
Tien jaar geleden hield de kredietcrisis de wereld in haar greep. Alleen dankzij de inzet van monetaire paardenmiddelen wisten de centrale bankiers het bancaire systeem te stabiliseren. Inmiddels lijkt alles weer ‘back to normal’, maar is dat ook echt zo? De schuldenberg die de voedingsbodem voor de kredietcrisis vormde, is niet geslonken. Integendeel, het lenen van geld werd gestimuleerd om de haperende economieën op gang te helpen. Hierdoor hebben met name Amerikaanse bedrijven zich in de schulden gestoken. De bedrijfsobligatiemarkt is hierdoor niet alleen sterk gegroeid, maar ook van samenstelling veranderd, zien Ivan Moen, Ton Schoemaker en Jaap Westerling, vermogensbeheerders bij Optimix Vermogensbeheer. Zij denken dat dit belangwekkende consequenties kan hebben voor de portefeuille van beleggers. Zij lichten daarom toe welke risico’s en kansen deze ontwikkeling met zich meebrengt en hoe Optimix hiermee omgaat.
De omvang van de Amerikaanse bedrijfsobligatiemarkt is in tien jaar gegroeid van ruim USD 2.000 miljard naar ruim USD 6.000 miljard. Ook is de samenstelling veranderd. Het aandeel van leningen met een BBB-rating in de zogenaamde kredietwaardige obligatiemarkt is toegenomen van ongeveer één derde naar de helft ten koste van het aandeel leningen met een A-rating of hoger. De grootste uitgevers van nieuwe leningen zijn de BBB-beoordeelde bedrijven geweest. Daarnaast is deze BBB-groep gegroeid doordat bedrijven met een van oorsprong hogere rating zijn afgewaardeerd, omdat ook deze bedrijven meer zijn gaan lenen, waardoor de kans op wanbetaling steeg. Als de huidige groep ondernemingen in de BBB-categorie onder de loep wordt genomen, dan valt op dat de omvang van hun gezamenlijke schuld momenteel drie keer de omvang van hun gezamenlijke jaaropbrengst bedraagt. In 2008 was deze verhouding nog 2:1.
Scheve risico-rendementsverhouding
De hogere schuldniveaus en het toegenomen gewicht van de risicovollere BBB-categorie maakt beleggen in bedrijfsobligaties riskanter. De vergoeding voor het risico op bedrijfsleningen is sinds 2008 echter juist sterk gedaald. De vermogensbeheerders van Optimix menen dat de koersen van bedrijfsobligaties onder druk komen te staan omdat beleggers een hogere rentevergoeding zullen vragen voor het risico dat zij lopen. De hogere rendementseis wordt vooral gevoed door het verhogen van de rente door de Amerikaanse centrale bank, maar ook door de minder uitbundige economische groeivooruitzichten voor 2019. Beide ontwikkelingen trekken een wissel op de betalingscapaciteit van ondernemingen.
Een bijkomende complicatie is dat in de jaren 2019-2022 ongeveer de helft van de uitstaande leningen van het Amerikaanse bedrijfsleven geherfinancierd zal moeten worden. Bij een hogere rente zal dit vooral voor bedrijven met een zwakke balans (lees: een deel van de BBB-bedrijven) een uitdaging vormen die zich laat vertalen in het kredietoordeel van ratingbureaus als Standard & Poor’s. Na het verlies van de BBB-rating wordt een onderneming aangemerkt als ‘junk’. Voor ondernemingen met een dergelijke status is het moeilijker om financiering te krijgen. Veel pensioenfondsen bijvoorbeeld mogen alleen in leningen met een BBB-rating (en hoger) beleggen.
Wat te doen als belegger?
Zolang de rente laag is en de economie goed draait, zullen ondernemingen niet in de problemen komen om nieuwe leningen af te sluiten of bestaande leningen te herfinancieren. De eerste scheurtjes beginnen echter al zichtbaar te worden. De rente in Amerika is gestaag aan het oplopen en volgend jaar zal er naar verwachting beduidend minder winstgroei zijn. Deze ontwikkeling heeft de vermogensbeheerders er gaandeweg toe gebracht in toenemende mate terughoudend te zijn ten aanzien van bedrijfsobligaties. Indien de rente verder oploopt en een economische vertraging er toe leidt dat ondernemingen minder winst maken, dan zullen zij niet schromen posities hierin verder af te bouwen en andere beleggingskansen op te zoeken.