ECR Research: De enige zekerheid in het semi-normale coronatijdperk
ECR Research: De enige zekerheid in het semi-normale coronatijdperk
Door Andy Langenkamp, Senior Political Analyst, ECR Research
Tot voor kort zouden deze zomer zeventien miljoen bondscoaches voor de tv hebben gezeten voor het EK voetbal. Deze coaches zitten nu weliswaar ook thuis, maar zijn tijdelijk overgestapt op het virologen- en epidemiologenambacht. Afvlakkende besmettingscurves, incubatietijden, serologische testen… Inmiddels zijn we allemaal zelfverklaarde experts geworden. Dat is niet heel verwonderlijk. Verreweg de meeste mensen worden zeer onrustig van grote onzekerheid. Daarom proberen we in een situatie als de coronacrisis vat te krijgen op onvoorspelbaarheid door ons vast te klampen aan veronderstelde zekerheden en harde cijfers.
Maar als de pandemie een ding duidelijk heeft gemaakt, is het dat niet alles in modellen en cijfers te vatten is. De voormalige baas van de Bank of England Mervyn King en econoom John Kay stellen in hun boek Radical Uncertainty dan ook dat duidelijk onderscheid gemaakt moet worden tussen risico en onzekerheid.
Befaamde economen als John Maynard Keynes en Frank Knight deden dat zeer uitdrukkelijk. Kortgezegd, stelden zij dat je risico’s kon meten en onzekerheid niet. Vermaard vakgenoot Milton Friedman had lak aan dit onderscheid; volgens hem waren onzekerheden eigenlijk weinig anders dan nog niet goed gedefinieerde risico’s. Hij zei letterlijk over het verschil tussen risico en onzekerheid: ‘I have not referred to this distinction because I do not believe it is valid. We may treat people as if they assigned numerical probabilities to every conceivable event.’
Dit denken lag voor een groot deel ten grondslag aan de financiële en economische crisis van ruim een decennium geleden. Velen dachten dat we met almaar meer en almaar complexere financiële instrumenten in een wereld beland waren waarin onzekerheid was getemd door een prijs te plakken op elke denkbare dreiging. Tot onder andere bleek dat als volkomen veilig beschouwde hypotheken toch niet zo veilig waren….
De coronacrisis is een nog veel grotere schok voor Friedman-fans die denken alles in modellen en data te kunnen vangen. Weliswaar dook het risico van een pandemie al jarenlang op in de lijstjes van grootste risico’s voor de wereldeconomie bij enquêtes onder CEO’s, economen en wetenschappers, maar niemand kon weten wanneer dit zou gebeuren en hoe.
Consumenten, bedrijven en politici die geloofden dat alles in spreadsheets te vangen is, hebben het deksel nu – wederom – op de neus gekregen. Analisten bij de grote banken onderschrijven dit in wezen ook door de afgelopen weken aan te geven dat hun modellen volledig tekort schieten in deze crisis. Dit (her)nieuwde besef van – zoals Kay en King het noemen – radicale onzekerheid zal nog lang nadat de pandemie onder controle gekomen is, beslag leggen op de samenleving en de economie. Bedrijven zullen bijvoorbeeld in hun processen meer veerkracht, robuustheid en backups inbouwen. Dit betekent ook dat tot voor kort als heilig beschouwde logistieke principes als Just In Time wel eens hun langste tijd gehad kunnen hebben.
Ondertussen moeten zeventien miljoen omgeschoolde voetbalcoaches leren omgaan met het feit dat onzekerheid onlosmakelijk verbonden is met het het leven.
ECR Research publiceert al 40 jaar volledig onafhankelijke analyses op het gebied van asset allocatie, wereldwijde financiële markten, politiek en valuta- & rentemarkten.
Lezers van Financial Investigator kunnen kosteloos kennismaken op www.ecrresearch.com.