Han Dieperink: Kunstmatige intelligentie in de praktijk
Han Dieperink: Kunstmatige intelligentie in de praktijk
Nieuwe innovaties worden steeds sneller geïmplementeerd, waardoor ze vrijwel direct effect hebben op de economie. Daardoor gaat de inflatie omlaag, maar de rente omhoog.
Door Han Dieperink, geschreven op persoonlijke titel
Artificial Intelligence (AI) is niet nieuw. Bijna tien jaar geleden stond het al centraal in de ontwikkeling van intelligente robots. Het verschil met tien jaar geleden is dat generatieve AI uitstekend gebruikt kan worden op het gebied van dienstverlening. Daarmee geeft het buitenstaanders een goed inzicht in de grote potentie van AI. Dat is de reden dat niet tien jaar geleden, maar juist nu volop wordt geïnvesteerd in de praktische toepassingen hiervan, daarbij geholpen door de krappe arbeidsmarkt.
Iets meer dan 100 jaar geleden werkte nog 30% van de beroepsbevolking in de agrarische sector. Toen de vruchten van de Tweede Industriële Revolutie – de automatisering van menselijke spierkracht – werden geplukt, liep dat uiteindelijk terug tot 2%, terwijl de productie verveelvoudigde. Momenteel werkt bijna 30% van de beroepsbevolking (ook in de Aziatische landen) in de industrie en dankzij AI gaat ook dit percentage naar 2%, terwijl ook daar de productie zal verveelvoudigen. Dit is een direct resultaat van de automatisering van menselijke denkkracht, het resultaat van de Vierde Industriële Revolutie.
Nu staan de fabrieken van de wereld in Noord-Azië. De ontwikkelde landen zijn vooral diensteneconomieën. De schok van generatieve AI is dat ook diensten vergaand kunnen worden geautomatiseerd. Vanwege dit besef zijn veel bedrijven bezig om te investeren in verschillende toepassingen. Dit zal leiden tot een structureel hogere reële economische groei waaraan steeds minder mensen een bijdrage leveren. Volgens Goldman Sachs groeit de Amerikaanse economie dit jaar al zo’n 2% extra door AI. Dat is niet zo gek, want alleen al programmeurs hebben in korte tijd een productiviteitssprong van 50% gemaakt dankzij hun AI-assistenten. Recent bespaarde fintech-bedrijf Klarna $ 40 miljoen door 700 medewerkers van een call-center in te ruilen voor een AI-assistent. Deze implementatie gaat ongekend snel.
Meer produceren met minder betekent in een vrije markt dat prijzen omlaaggaan. De productiveitssprong als gevolg van AI zorgt dus voor deflatie. Dat is overigens de status quo in een vrije markt. Maar die hogere productiviteit zorgt ook voor een hogere reële economische groei. Naast demografie zijn productiviteitsverbeteringen de enige echte vorm van economische groei. Bij een hogere economische groei hoort ook een hogere reële evenwichts- of natuurlijke rente. Dat terwijl de inflatie en de inflatieverwachtingen juist dalen. Het ideale niveau van de evenwichtsrente is een licht hogere rente dan de reële economische groei. Dat zorgt er namelijk voor dat alleen innovatieve en sterker groeiende bedrijven gebruik kunnen maken van leverage. Bij trager groeiende bedrijven weegt de matige groei immers niet op tegen de financieringskosten.
In de komende jaren zal de reële rente geleidelijk verder stijgen om zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit. Dat kan een probleem zijn voor overheden met grote schulden. Er zal druk worden uitgeoefend op centrale banken om de rente laag te houden. Zo’n reflatiebeleid zal uiteindelijk ook zorgen voor meer inflatie. Dat is goed voor aandelen, maar niet voor obligaties.