San Lie: Doodsteek voor de impactfondsen

January 25, 2022

Door San Lie, Head of Portfolio Management bij ASN Impact Investors

Op 25 november jongstleden publiceerde de Europese Commissie haar langverwachte voorstellen met betrekking tot de herziening van de Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD). Alhoewel de meeste punten uit het voorstel slechts een beperkte impact hebben, maak ik mij grote zorgen over een aantal elementen die de doodsteek voor de Nederlandse microkrediet- en groenfondsen zouden kunnen betekenen.

Het lijkt wat tegenstrijdig: aan de ene kant probeert de Europese Commissie – middels de stortvloed aan duurzaamheidsinitiatieven, zoals het Sustainable Finance Action Plan, en de daaraan gerelateerde SFDR- en Taxonomie-wetgeving – het duurzaam en impact-beleggen te stimuleren en de Europese samenleving significant te verduurzamen.

Tegelijkertijd komt men met wetgeving die – indien men deze zonder aanpassingen zou aannemen – de doodsteek zou betekenen voor een aantal in Nederland populaire fondsen. Ik doel daarmee op de microkrediet- en groenfondsen. Het betreft fondsen die directe leningen verstrekken aan energietransitie-projecten en/of (via MFI’s) kleine ondernemers in ontwikkelingslanden, oftewel impactfondsen pur sang.

Dit kan toch niet de bedoeling zijn, zou je zeggen.

Van open naar closed-end?

Maar als je de huidige voorstellen leest, dan stelt de Commissie onder andere voor (bijvoorbeeld in artikel 16, 2a) dat open-end fondsen die meer dan 60% van hun vermogen aan directe leningen verstrekken closed-end zouden moeten worden.

Dit zou dan de facto het einde zijn van de in Nederland populaire groenfondsen, waarvoor geldt dat tenminste 70% (van het vermogen) aan ‘groene projecten’ besteed moet zijn.

Maar ook de microkredietfondsen komen in de problemen met deze drempel omdat veelal rond de 80 à 90% van de door hen aangehouden assets leningen zijn. Lagere percentages leiden tot allerlei problemen bij het beheer en de distributie van deze fondsen. En van open-end naar closed-end gaan, is geen optie vanwege de op retailbeleggers gerichte doelmarkt.

Diverse manieren om liquiditeitspositie te beheren

Dat de Commissie particuliere beleggers wil beschermen, begrijp ik. Maar er zijn veel andere mogelijkheden om de liquiditeitspositie binnen een fonds te managen. De Commissie biedt hier zelf ook een aantal instrumenten voor aan, waaronder redemption gates, notice periods, swing pricing en het (tijdelijk) opschorten van redemptions en subscriptions.

Er is een relatief korte reactietermijn afgegeven door de Commissie, maar deze zal zeker door de nodige commentaren van marktpartijen opleveren. Na verwerking daarvan zal het voorstel naar het Europese Parlement en de Europese Raad worden gebracht. Ik zou de Europarlementariërs en de overheden (inclusief de Nederlandse overheid) die hier een besluit over gaan nemen, willen verzoeken om heel kritisch te kijken naar de voorstellen van de Commissie.

Nederland loopt voorop met duurzaam beleggen

Nederlandse particuliere beleggers lopen voorop als het gaat om duurzaam beleggen. De lange historie (vaak meer dan 25 jaar) en de populariteit van de (Nederlandse) microkrediet- en groenfondsen, laten zien dat Nederlandse particulieren ook graag middels hun beleggingen een steentje bijdragen aan de vergroening/verduurzaming en het beter maken van deze wereld.

Laten we die mogelijkheid niet om zeep helpen door een onnodige maatregel vanuit Brussel.

San Lie is Head of Portfolio Management bij ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meer columns van San Lie