Diverse asset managers: Renteverhoging ECB verder uit zicht, recessie mogelijk bij afsnijden gastoevoer

March 7, 2022

Door de oorlog in Oekraïne zal de Europese Centrale Bank (ECB) tijdens de vergadering komende donderdag de groeiprognose voor de eurozone aanzienlijk verlagen. Verschillende vermogensbeheerders verwachten dat de ECB tevens een trager tempo van het normaliseringbeleid aankondigt. Maar uitstel betekent nog geen afstel.

Vermogensbeheerder PGIM Fixed Income verlaagt haar groeiverwachting voor de eurozone van 4,2% tot 3,7% in 2022. De begrotingstekorten in de eurozone zullen verder oplopen, mogelijk met 1 tot 3 procentpunten als percentage van het bbp. En het monetaire beleid zal naar verwachting langer op een laag pitje blijven, met geen renteverhoging in 2022.

‘Mocht de situatie verslechteren, dan zouden we kunnen denken aan een voortzetting van het opkoopprogramma, een zogenaamd "lower for ever"-scenario voor de rentetarieven met actieve interventies door de ECB om een toename van de obligatiespreads bij de perifere leden van de eurozone tegen te gaan. Zelfs de oprichting van een permanente centrale begrotingsautoriteit voor de eurozone zou een optie kunnen zijn’, aldus Katharine Neiss, Chief European Economist.

Recessie

In het slechtst denkbare scenario kan een langdurige onderbreking van de Russische gasleveringen de bbp-groei van de eurozone schaden met 5 procentpunten, waardoor er sprake zal zijn van een krimp van 1% in 2022. ‘Het conflict in Oekraïne zal sommige eurolanden, zoals Italië, harder treffen dan andere. Een dergelijke fragmentatie kan leiden tot een nog “dovisher” houding van de ECB en een grotere budgettaire integratie in de eurozone.’

Hoewel ECB-president Christine Lagarde deze week waarschijnlijk een trager tempo van beleidsnormalisering zal aankondigen dan na de vorige vergadering kon worden verwacht, is de centrale bank niet van koers veranderd. ‘Het is een illusie om te geloven dat zij in staat zal zijn om de “lift-off” eeuwig uit te stellen, aldus hoofdeconoom Gilles Moëc van AXA Group.

‘In onzekere tijden hebben centrale bankiers de neiging te reageren met twee historische precedenten in het achterhoofd. De eerste is de beleidsfout om een te “hawkish” houding aan te nemen tijdens de Grote Depressie van de jaren dertig. De andere is de symmetrische beleidsfout van een te “dovish” beleid in de jaren zeventig. Zij hebben de afgelopen 14 jaar doorgebracht met het lezen van Bernanke's "Essays on the great depression". Misschien zijn ze nu hun Milton Friedman aan het afstoffen.’

Fiscale pijn

Een belangrijk verschil met de pandemie is dat de ECB niet in dezelfde situatie verkeert om regeringen te helpen een nieuwe stijging van de overheidsschuld te financieren. ‘De inflatiegolf van de pandemie deed zich voor toen de economie weer van het slot ging, na de piek van de fiscale stimuleringsmaatregelen. Toen de monetaire noodsteun werd gelanceerd en de ECB openlijk sprak over coördinatie met begrotingsbeleid (een groot taboe gedurende de eerste 20 jaar van de monetaire unie), was er geen sprake van een conflict: de inflatie was aanzienlijk lager dan de doelstelling. Deze keer manifesteert inflatie zich als eerste.’ Overheden zullen dus meer pijn voelen als ze hun uitgaven verhogen.

PEPP is eindig, APP niet

Portfoliomanager Konstantin Veit van ‘s werelds grootste obligatiebelegger Pimco verwacht dat de ECB open blijft staan voor een vervroegde stopzetting van de netto-aankopen binnen het Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) eind deze maand.

“Maar ik verwacht niet dat de ECB tijdens deze vergadering formeel een vaste einddatum of materiële wijzigingen in haar APP zal aankondigen”, aldus Veit. “Wel kan de ECB besluiten het woord ‘binnenkort’ uit haar APP forward guidance te schrappen, om de quasi-automatische koppeling tussen de twee instrumenten te verbreken. Een verhoging van de beleidsrente kan hierdoor eventueel meer tijd vergen na de beëindiging van de netto-aankopen van activa.”