Amba Zeggen: Zomerlectuur voor de herfst

September 13, 2022

Door Amba Zeggen, Lead Risk Culture and Behavior bij Probability & Partners

Het gebeurt nogal eens dat organisaties of overheden brandgevaarlijk materiaal, waarvoor ze zich diep schamen, in de aandachtsluwte van de zomerweken naar buiten brengen. Niemand die tijd heeft om het door te nemen en alarm te slaan, want we zitten met onze neus in de boeken op onze luie haidewiets.

Andersom komt niet vaak voor dat belangrijk nieuws hartje zomer wordt gepubliceerd. Althans, als we buiten Eiopa rekenen. Eiopa heeft het namelijk gepresteerd om in hartje zomer, op 2 augustus, zeer handige en belangrijke informatie te publiceren over hoe verzekeraars klimaatrisico’s kunnen meenemen in de ORSA-scenario’s.

Enerzijds gaat deze informatie over het proces – hoe moet je klimaatrisico’s meenemen? – en anderzijds gaat Eiopa inhoudelijk in op de verschillende scenario’s.

Nu iedereen weer zo'n beetje in de kantoortuin zit of achter het vertrouwde Teams-scherm, deel ik graag een paar belangrijke procespunten uit deze handreiking. Er blijft dus genoeg over om zelf te lezen.

ORSA-proces

Als eerste is het misschien goed om nog even het geheugen op te frissen ten aanzien van het ORSA-proces. Dit is een verplichte (Solvency II-regelgeving) exercitie die verzekeraars minimaal een keer per jaar moeten uitvoeren. Verzekeraars projecteren de strategische businessplannen voor verschillende scenario’s om onder andere te bepalen welke risico’s de verzekeraars in gevaar kunnen brengen (insolvabel) en welke managementopties de verzekeraar heeft om deze te mitigeren.

Volgens Eiopa neemt slechts een klein deel van de verzekeraars klimaatveranderingsscenario’s mee in de ORSA. Ingeval verzekeraars een impactanalyse doen van klimaatverandering, is deze volgens Eiopa veelal vanuit een kortetermijnperspectief.

Kortom, een beetje hulp voor de verzekeraars is op zijn plaats.

De hele balans

In de praktijk zie je nog steeds vaak dat als het over klimaatrisico’s gaat, verzekeraars (maar ook andere financiële instellingen) zich voornamelijk richten op de verplichtingen van de balans. Wat belangrijk is bij het analyseren van klimaatrisico’s en de impact op de organisatie, is de gehele balans in ogenschouw te nemen en te analyseren op welke wijze fysieke risico’s en transitierisico’s de balans kunnen raken.  

Tijdshorizon

Een ander belangrijk punt, dat minder bekend is en dus ook niet vaak wordt toegepast, is de gehanteerde tijdshorizon om klimaatrisico’s fatsoenlijk door te rekenen. Veelal rekenen verzekeraars ORSA-klimaatscenario’s uit over een periode van drie tot vijf jaar. Dat is immers de duur van een gemiddeld strategisch plan. Maar als je goed kijkt naar de fysieke en transitierisico’s, kun je een indeling maken naar verschillende tijdsperioden waarop deze risico’s zich manifesteren. Bijvoorbeeld op de korte termijn (1-5 jaar), de middentermijn (5-10 jaar) en de lange termijn (meer dan 10 jaar).

Het afhankelijk zijn van één tijdshorizon betekent dat er nog een dimensie bijkomt in het ORSA-proces. De identificatie van risico’s gebeurt vaak aan de hand van twee dimensies, namelijk impact en kans van optreden. Verondersteld wordt dat alle risico’s zich zouden voordoen binnen de periode van het strategisch plan. Maar nu komt er dus een dimensie bij, namelijk de tijdshorizon. Het beste is dit te laten zien aan de hand van twee plaatjes uit het Eiopa-rapport:

Verzekeraars moeten dus goed analyseren welke risico’s zich verdeeld over verschillende tijdsperioden kunnen voordoen. Het kan dus heel goed dat een risico de komende 5 jaar niet reëel is, maar dat wel wordt over 20 jaar. Dat is belangrijk om te weten alvorens bepaalde strategische keuzes te maken. Wellicht dat er nu nog geen of lage risico’s zijn ten aanzien van overstromingskansen, maar deze zouden over de lange termijn kunnen toenemen door klimaatverandering. Deze ontwikkeling kan ertoe leiden dat men nu andere investeringskeuzes maakt.

Klimaatvisie Risk Management

Het laatste punt van belang betreft de visie binnen riskmanagement op klimaatgerelateerde ontwikkelingen. Dat kan ook gaan over ontwikkelingen van beleidskeuzes. Voor riskmanagement was het al lastig om een rentevisie te ontvouwen. maar ook hier komt er dus een nieuwe dimensie bij.

Tot slot

Goed nieuws voor de Nederlandse verzekeraars. DNB heeft al in 2019 een good practice gepubliceerd over hoe verzekeraars klimaatgerelateerde risico’s kunnen meenemen in de ORSA. Het is een heel beperkte handreiking in vergelijking met het Eiopa-boekwerk van deze zomer, maar toch hebben de meeste verzekeraars met behulp van de DNB good practice de geesten al rijp weten te maken voor het toenemende belang van deze scenario’s in de ORSA. En dat is geen overbodige luxe.

Deze handreiking van Eiopa is een behoorlijke kluif voor verzekeraars. Nu is doorpakken belangrijk!

Probability & Partners is een Risk Advisory Firm die geïntegreerde risicomanagement en kwantitatieve modelleringsoplossingen biedt aan de financiële sector en aan data-gedreven ondernemingen.

Meer columns van Amba Zeggen