AllianzGI: 1 jaar na de inval in Oekraine

February 20, 2023

De oorlog in Oekraïne, die in februari vorig jaar uitbrak, heeft grote en verreikende gevolgen gehad.

Een ogenschijnlijk lokaal conflict had wereldwijd consequenties voor de ‘just-in-time’-economie, het beleid en beproefde opvattingen over duurzaamheid. Nu dit conflict één jaar oud is, geven we een paar specifieke lessen die werden getrokken (of in sommige gevallen worden getrokken).

Versnelling van betaalbare schone alternatieve energiebronnen

Rusland is de op één na grootste producent van aardgas ter wereld, beschikt over de grootste gasreserves ter wereld en behoort tot de drie grootste producenten van ruwe olie ter wereld¹. Het conflict stelde snel de wereldwijde, maar vooral de Europese, energiezekerheid, -toegang en -betaalbaarheid op de proef en dwong de belangrijkste stakeholders om na te denken over bronnen als gas en kernenergie.

De zachtere winter heeft zowel de economie als het klimaat beschermd tegen de ernstigste gevolgen van het conflict tot nu toe. Niettemin is het pleidooi voor een veerkrachtige energiearchitectuur duidelijk - naar verwachting is de markt voor hernieuwbare energie vorig jaar voor het eerst de 300GW gepasseerd.

De economie veranderen

Om onze ambities op het gebied van schone energie waar te maken, moeten we de manier waarop wij belangrijke strategische metalen en mineralen ontginnen fundamenteel veranderen. Rusland is een belangrijke producent van basismetalen en de researchgroep Economist Intelligence schatte dat landen die meer dan 77% van het wereldwijde bbp vertegenwoordigen aanzienlijke hoeveelheden van ten minste één basismetaal uit Rusland of Oekraïne invoerden².

Schone energie is met name afhankelijk van nikkel, waarvan Rusland de grootste producent ter wereld is. Maar de geopolitieke onzekerheid heeft de focus uitgebreid tot de bijdrage van China aan mineralen zoals lithium en zeldzame aardmetalen. De enige manier om duurzaam aan de vraag naar grondstoffen voor schone energie te voldoen, is een efficiënte recycling van elektronische goederen (‘e-afval’).

Stof tot nadenken

Velen waren verrast hoe groot de Russische en Oekraïense agro-economieën zijn en hoeveel ze bijdragen aan de mondiale voedselvoorzieningsketen. De kosten van levensonderhoud krijgen hierdoor een extra dimensie. Het conflict bood ons een glimp van wat een langdurige onderbreking van de wereldwijde voedselvoorzieningsketen zou kunnen inhouden, mogelijk veroorzaakt door klimaat- of biodiversiteitsgebeurtenissen.

Zonder een systematische transformatie van het wereldwijde ecosysteem zal de voedselongelijkheid toenemen, zal de bijdrage van voedsel aan de klimaatverandering niet verbeteren en zou de druk op de toch al moeizame gezondheidszorg nog groter kunnen worden³.

ESG is dood, lang leve E, S en G?

De energiecrisis als gevolg van het conflict maakte van ESG al snel een politiek heet hangijzer. De aanhoudende onderinvestering in wereldwijde energie-infrastructuur, maar vooral in Europa, werd geweten aan ESG en een onaangepaste klimaatagenda. Ook al werd veel van dit alles ingegeven door politieke agenda's in plaats van door inhoudelijke overwegingen, toch moesten er echte vragen worden beantwoord over de toepassing ervan op beleggingsbeslissingen.

Wij verwachten dat risicoscreening bij beleggingsstrategieën zal evolueren van niet-specifieke, geaggregeerde E, S en G-scores naar specifieke elementen van idiosyncratische risico's binnen E, S en G - fysieke risicobeoordelingen, maatschappelijke controverses, waterintensiteit en bestuurssamenstelling om er een paar te noemen.

AllianzGI heeft zijn eigen architectuur voor duurzaamheidsgegevens ontwikkeld om het volledige scala aan ESG-risico's en -kansen te kunnen beoordelen om te voldoen aan de veranderende eisen van klanten en toezichthouders.

De transitie naar de transitie

Naast het testen van de veerkracht van ESG daagden de gebeurtenissen van vorig jaar de markten uit om na te denken over de overgang naar groen in plaats van zich alleen te richten op groen zijn. Zelfs een land dat zo politiek verdeeld is als de Verenigde Staten over klimaatveranderingskwesties, omarmt het idee van transitie als basis voor zijn toekomstige economie.

Misschien deels als reactie op de gebeurtenissen in het verre Oekraïne, heeft de regering-Biden met succes verschillende wetten aangenomen die samen goed zijn voor meer dan 1 biljoen dollar en die samen een groen netwerk zullen creëren en subsidies zullen verstrekken voor groene technologie - een meerjarige transformatie die andere bestaande transitieplannen in de EU en China onder druk zal zetten.⁴

Als we iets hebben geleerd van de schokkende gebeurtenissen die op 24 februari 2022 begonnen, dan is het dat de wereld van ESG in de toekomst verfijnder zal worden in zijn economische en politieke logica naarmate landen en economische blokken ervoor zorgen dat hun energiezekerheid nauwer aansluit bij hun klimaatambities.

^{1 https://www.iea.org/articles/energy-fact-sheet-why-does-russian-oil-and-gas-matter
2 https://www.eiu.com/n/russian-and-ukrainian-commodities-review-base-
metals/#:~:text=Russia%20is%20a%20major%20producer,consumer%20goods%20and%20aerospace%20industries.
3 https://www.allianzgi.com/en/insights/outlook-and-commentary/the-crisis-on-our-plates}