Han Dieperink: Een duurzaamheidshausse in grondstoffen

September 12, 2024

Vanwege de energietransitie is er onvoldoende geïnvesteerd in de winning van olie. Ook zijn er onvoldoende metalen gewonnen om de energietransitie mogelijk te maken. Een duurzaamheidshausse is het resultaat.

Door Han Dieperink, geschreven op persoonlijke titel

De energietransitie heeft ervoor gezorgd dat er jarenlang onvoldoende is geïnvesteerd in de toekomstige oliewinning. Mark Carney en Klaas Knot waarschuwden al vroeg dat commerciële banken beter geen olie meer konden financieren. Demonstranten voor de deur en op de aandeelhoudersvergadering eisten verandering en haalden er zelfs de rechter bij. Shell was ooit de meest populaire werkgever van Nederland, maar die tijden zijn voorgoed voorbij. Aandeelhouders die deze beweging onderkenden, drongen er bij de oliemaatschappijen op aan om te stoppen met investeren en om zoveel mogelijk de vrije kasstroom uit te keren in de vorm van dividend of de inkoop van aandelen. Klein detail is alleen dat we dit jaar met zijn allen een record van 103 miljoen vaten per dag produceren en consumeren.

Veel beleggers zijn gestopt met investeren in oliemaatschappijen. Dit zorgt op termijn voor hogere olieprijzen en dat helpt de energietransitie. Tegelijkertijd hebben ze onvoldoende geïnvesteerd in alternatieve energiebronnen. De energietransitie is feitelijk een metalen transitie, maar de komende jaren zal er door gebrek aan investeringen in de mijnbouw onvoldoende metaal zijn om deze transitie mogelijk te maken. Het duurt al snel tien jaar tussen de eerste investeringen en de eerste productie door een mijn. Ook bij de oliewinning zitten er vele jaren tussen de investeringsbeslissing en de uiteindelijke productie.

Nu stijgen de prijzen van veel grondstoffen en opvallend genoeg is ook de Amerikaanse dollar gestegen. Dat komt niet vaak voor, alleen als er sprake is van een sterke groei van de wereldeconomie in combinatie met historisch lage grondstoffenprijzen. Sinds 2020 stijgen de grondstofprijzen echter. Goud noteert een all-time high, evenals koper. Industriële metalen staan op het hoogste niveau in 15 maanden en ook de olieprijs bevindt zich aan de bovenkant van de bandbreedte van de afgelopen negen jaar.

De post-corona-recessie in de Amerikaanse industrie is voorbij. Nadat de inkoopmanagersindex 16 maanden op rij onder de 50 punten uitkwam, is er nu met een cijfer boven de 50 weer sprake van expansie. Centrale bankiers kopen door de monetaire onrust meer goud, net als Chinese en Japanse particulieren bij gebrek aan alternatieven. De Chinese en de Amerikaanse bouwmarkten beginnen te herstellen en dat zijn de grootste verbruikers van grondstoffen wereldwijd. Naast de energietransitie zijn er ook veel grondstoffen nodig voor infrastructuur. Veel naoorlogse infrastructuur moet worden vernieuwd, de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk moet omhoog en de sterk groeiende datacentra verbruiken steeds meer energie om kunstmatige intelligentie aan het werk te zetten. Ondertussen krijgt olie door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten een permanente geopolitieke risicopremie.

Belangrijk voor de vraag naar grondstoffen is ook dat opkomende markten een steeds groter deel van de wereldeconomie gaan uitmaken. India is nu waar China twintig jaar geleden stond. Dat betekent dat er ook in India veel infrastructuur moet worden bijgebouwd. De vraag naar auto’s stijgt alleen nog vanwege de groeiende middenklasse in opkomende markten. Mensen die enkele jaren geleden alleen maar konden dromen van een auto, kopen nu een auto voor 10.000 dollar van het Chinese BYD Auto. Fossiel aangedreven of elektrisch, die auto gaat rijden en verbruikt veel grondstoffen.

Meer columns van Han Dieperink