LFDE: Deepshift

February 4, 2025

589 miljard dollar. Zoveel beurswaarde zag Nvidia, hét steraandeel van de artificiële intelligentie, op 27 januari in één handelsdag verdampen. De dagen nadien volgde niet echt een noemenswaardig herstel. Vanwaar die bruuske koersval?

Het Chinese AI-bedrijf Deepseek, waarvan de chatbot tot dan alleen bij een kleine kring insiders enige bekendheid genoot, schoot als een raket naar de koppositie in de lijst van meest gedownloade apps en de nieuwsbulletins van alle media. Al die aandacht dankt de app aan een combinatie van unieke kenmerken: hij komt uit China, is open source (iedereen kan de broncode ervan inkijken en wijzigen) en – vooral – presteert even goed als de beste AI-modellen van OpenAI, Meta, Google en Microsoft, maar kostte schijnbaar veel minder om te ontwikkelen en is aanzienlijk goedkoper in gebruik.

Macro-economische en financiële lessen

De kwaliteit van een groot taalmodel (Large Language Model of LLM) wordt hoofdzakelijk bepaald door drie factoren: de hoeveelheid beschikbare data, de rekenkracht en de kwaliteit van het algoritme. Door te innoveren in het algoritme is Deepseek er ondanks de Amerikaanse beperkingen op de export van computerchips in geslaagd de beste LLM's het vuur aan de schenen te leggen. Veel vragen blijven nog onbeantwoord, met name welke dataset er gebruikt werd en of het auteursrecht is nageleefd, maar er vallen niettemin al enkele macro-economische en financiële lessen te trekken.

What’s next?

Grootte is dan misschien toch niet dé sleutel tot succes. De Amerikaanse techreuzen staken elkaar tot nu toe voortdurend de loef af met steeds grotere investeringen in rekenkracht, zoals het megalomane Amerikaanse Stargate-project van 500 miljard dollar. China brengt ons vandaag echter in herinnering dat een van de bepalende factoren voor zijn economische succes sinds het is toegetreden tot de Wereldhandelsorganisatie, zijn vermogen is om goedkoper te produceren in steeds complexere markten. Aanvankelijk deed het dat met textiel, later in de industrie, tot aan de bouw van elektrische auto's toe. Is nu de AI-markt aan de beurt?

De komst van Deepseek luidt wellicht een trendbreuk in de sector van de artificiële intelligentie in, die alle kenmerken van een inflatoire markt vertoonde. Daarin had Nvidia een monopolie op de schaarse en dure grondstof – de krachtigste computerchips – en waren AI-modellen het speelveld van slechts een handvol techreuzen: een oligopolie dus. Vandaag komt de drempel om AI-modellen te bouwen een stuk lager te liggen en zal de concurrentie dus flink toenemen. Zal dat ook leiden tot lagere prijzen? Dat zou een goede zaak zijn voor de democratisering van de technologie – het volume-effect – maar wellicht minder goed nieuws voor de rentabiliteit van spelers die al miljarden hebben geïnvesteerd.

De Deepshift die zich nu voltrekt zou dus tegelijk een dempend effect kunnen hebben op de inflatie, die de centraal bankiers nog steeds met argusogen gadeslaan. Hij zou ook een turbo kunnen zetten op de productiviteitsgroei, net nu in grote delen van de wereld de potentiële groei afneemt. En bedrijven krijgen hierdoor wellicht meer kans om te delen in de meerwaarde die deze technologie kan genereren, met name op het gebied van implementatie en op AI gebaseerde producten.