Aon: Dekkingsgraad pensioenfondsen stabiel ondanks dreigende handelsoorlog
De indicatieve* gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in maart stabiel gebleven op 118%. De aandelenrendementen waren slecht door de dreigende handelsoorlog. Door de flink stijgende rente was er per saldo sprake van een stabilisatie van de dekkingsgraad.
De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, bleef in maart ook gelijk aan 118%. Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd dienstverlener op het gebied van risico-, pensioen- en gezondheidsoplossingen, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.
Importheffingen
In maart liepen de geopolitieke spanningen verder op doordat Trump verschillende importheffingen aankondigde op onder andere aluminium en staal, auto's en Chinese producten. Hierop namen Canada, China en Europese Unie tegenmaatregelen. Voor 2 april heeft Trump aangekondigd met nieuwe wederkerige importheffingen te komen, waardoor de aandelen de laatste dagen van de maand verder daalden. De angst bij beleggers en consumenten is dat dit de inflatie verder aanwakkert en de economische groei onder druk zet.
De Fed (de centrale bank van de Verenigde Staten van Amerika) verlaagde de groeiverwachting van de Amerikaanse economie tot 1,7% dit jaar ten opzichte van een eerdere inschatting van 2,1%. Tegelijkertijd hield de Fed de beleidsrente gelijk. De Amerikaanse inflatie lijkt wat op te lopen. De ECB (Europese Centrale Bank) liet de beleidsrente in de eurozone dalen met 0,25% door de beleidsrente op 2,5% vast te stellen.
Door alle onzekerheid daalden de aandelenmarkten flink, ook omdat de Amerikaanse dollar ongeveer 4% daalde ten opzichte van de euro. Aandelen van ontwikkelde markten daalden met bijna 7%, terwijl emerging markets enigszins gespaard bleven met een daling van 3%. De aangekondigde investeringen in wapens in Europa en de Duitse investeringen in infrastructuur, door het opheffen van de Duitse 'Schuldenbremse', zorgden voor een stijging van de rentecurve met 40 basispunten.
De stijgende rente zorgde voor een daling van de vastrentende waarden portefeuille met ongeveer 6%. Zo behaalden de meer risicovolle obligaties een minder negatief rendement vanwege een lagere rentegevoeligheid, credits -1%, high yield -1% en emerging market debt -0.9%. Het totale rendement van de portefeuille bedroeg ongeveer -7%.
Rente gestegen, verplichtingen gedaald en vermogen gedaald in maart
Per saldo steeg in een maand tijd de risicovrije rente over de eerste 40 jaar met gemiddeld 35 basispunten. De Ultimate Forward Rate (UFR), waarmee pensioenfondsen de waarde van hun toekomstige verplichtingen berekenen, kwam uit op 1,5%. Door de rentestijging nam de waarde van de verplichtingen af met ongeveer 7%. Door de daling van het vermogen in maart met eveneens ongeveer 7%, bleef de dekkingsgraad nagenoeg constant.
Transitie erg tijdsintensief: tempo nodig
Eerder dit jaar gaf de regeringscommissaris voor de transitie in haar voortgangsrapportage al aan dat het tempo omhoog moet om de uiterste transitiedatum te halen. Zij geeft daarbij aan dat fondsen van elkaar moeten leren. Er komen meer Q&A’s en webinars beschikbaar met informatie waaraan een en ander moet voldoen.
'Toch is er sprake van een moeilijk speelveld', zegt Frank Driessen, Director Wealth, Aon Nederland. 'Aan de ene kant is het fijn dat er meer informatie beschikbaar komt, aan de andere kant maakt dit het ook lastig. Denk je net alles klaar te hebben liggen, blijkt vervolgens dat toch weer een additioneel scenario onderzocht en onderbouwd moet worden. Zo vraagt het in maart verschenen stappenplan ‘evenwichtige transitie’ dat expliciet gekeken wordt naar de impact van de premiedekkingsgraad op de resultaten.'
Verlenging indientermijn
Ondertussen is formeel nog niet geregeld dat de pensioentransitie uiterlijk 1 januari 2028 ingaat in plaats van 1 januari 2027. Ook de beoogde koppeling van de indiening van het implementatieplan uiterlijk één jaar voor invaren is nog niet rond. Formeel staat de deadline hiervoor nog op 1 juli 2025.
Complicatie is dat het wetsvoorstel om deze data te verschuiven gekoppeld is aan het referendum. Dit laatste wordt door de Raad van State ontraden. Er worden nu verschillende scenario’s verkend om de pensioenfondsen meer ruimte te geven. Beoogd is dat er volgende maand duidelijkheid komt.
'Wij pleiten ervoor dat deze duidelijkheid er snel komt', zegt Driessen. 'Ondanks dat er nu geen financiële sancties staan op het te laat indienen van het implementatieplan, voelt het voor veel fondsen niet goed om niet aan de wettelijke termijnen te voldoen. Het zou lucht geven als daar duidelijkheid over is.'
Verschuiving
Inmiddels blijkt dat de grote piek aan fondsen die per 1 januari 2026 wilden invaren gaat schuiven. Enerzijds blijken uitvoerders (nog) niet klaar, anderzijds kost het op orde krijgen van het invaardossier en de afstemming met alle fondsgremia (sleutelfunctiehouders, verantwoordings- en belanghebbendenorganen, Raad van Toezicht) veel tijd. 'Al met al is de inschatting dat veel fondsen 1 januari 2026 niet halen en wat gaan schuiven', zegt Driessen.
Het blijft daarbij spannend hoe de dekkingsgraad zich verder ontwikkelt dit jaar, mede gegeven de politieke onrust door de dreigende handelsoorlog. 'De meeste fondsen hebben hun renteafdekking al verhoogd in de aanloop naar het nieuwe stelsel, maar wij zien dat bijvoorbeeld aandelen- en valutabescherming nu toch ook de aandacht krijgt', besluit Driessen.
