'Een kwalijke zaak. Het MKB is de motor van Nederland en investeringen laten die motor draaien. Minder investeren zet ook een rem op innovatie en verduurzaming', stelt directeur Dirkjan Takke.

Een jaar geleden riep NLInvesteert nog op tot solidariteit met MKB-ondernemers, die steeds vaker in betalingsproblemen verzeilden. Oplopende kosten, belastingschulden die terugbetaald moesten worden en problemen in de waardeketen, vormden een enorme uitdaging voor veel ondernemers aan het begin van 2023. Een jaar later gaat het iets beter met het MKB, in de zin dat bedrijven meer vet op de botten hebben.

Accountantsvereniging SRA stelde afgelopen juni dat de solvabiliteit van het midden- en kleinbedrijf in tien jaar is opgelopen van 35% naar 53%. Bedrijven bouwen grote reserves op, waardoor ze beter tegen een stootje kunnen. De winstgroei (voor belasting) kwam vorig jaar uit op gemiddeld 9,1%, een stevig herstel ten opzichte van de gemiddelde groei in 2022 (1,5%).

Takke: 'Hoopgevend, al is 9,1% nog steeds bescheiden in historisch perspectief. Een kanttekening is wel dat de groei vooral zichtbaar is bij de wat grotere bedrijven, bij de kleinste bedrijven had zo’n 40% vorig jaar juist te maken met een winstdaling van minstens 50%.'

Investeringen blijven achter

Het oppotten van winsten is minder goed nieuws voor de investeringen. Investeringen blijven achter in het MKB, stelde eind vorig jaar ook het Ministerie van Economische Zaken. Ondernemers zouden investeringsplannen uitstellen om toekomstige kostenstijgingen op te vangen en om niet afhankelijk te zijn van externe financiering. Die is niet alleen lastig te krijgen, maar ook kostbaar.

Externe financiering blijft uitdagend, ziet ook Takke. 'Banken hebben de geldkraan richting het MKB steeds verder dichtgedraaid, waardoor ondernemers ook aangewezen zijn op non-bancaire financiering. Dat maakt het complexer voor ondernemers.'

Om toch voldoende financiering te krijgen doen ondernemers steeds vaker een beroep op financieringsspecialisten zoals NLInvesteert. 'Door bancair geld te combineren met financiering via investeerders en andere non-bancaire partijen, komen we toch tot een haalbare en betaalbare oplossing voor ondernemers”, zegt Takke. “Banken willen doorgaans wel financieren als andere partijen het meer risicovolle deel van de financiering leveren.'

NLInvesteert heeft sinds de oprichting in 2015 een miljard euro aan MKB-financiering georganiseerd, van werkkapitaal tot financiering van investeringen, overnames en vastgoed. Van dit bedrag komt ruim de helft van private investeerders.

Rendement investeerders NLInvesteert zit in de lift

Een jaar geleden (per einde juni 2023) bedroeg het nettorendement van NLInvesteert 8,1%. Op dit moment is dat 8,5%. Dit ondanks de economische tegenwind in de afgelopen periode.

Het default cijfer ligt ruim onder de 1%, ver onder het marktgemiddelde (3%), stelt Takke. Het lage aantal afboekingen is onder meer een gevolg van de strenge selectie van kredietaanvragen ‘aan de poort’ en de ‘dijkbewaking’ die NLInvesteert toepast bij ondernemers die via NLInvesteert hun financiering hebben verkregen.

Takke: 'Als we liquiditeitsproblemen zien bij de ondernemers in onze kredietportefeuille, reageren we direct met maatregelen om ze uit de lastige fase te krijgen. We geven ondernemers de tijd om uit de problemen te komen, mits ze daar ook zelf gericht aan werken. Onze insteek is dat van een faillissement niemand beter wordt, niet de ondernemer, en niet de beleggers die via NLInvesteert financiering hebben verstrekt.'

Die financiering is de afgelopen jaren flink gestegen. NLInvesteert schoot eerder dit jaar door de grens van 1 miljard euro aan verstrekte financiering. Vorig jaar juni was dat totaalbedrag nog 765 miljoen euro. Daarmee is bijna een kwart miljard in één jaar tijd gefinancierd.

Oproep voor betere toegang tot financiering

Takke stelt dat de rol van hybride financiering – een mengvorm van alternatieve financiering en bankfinanciering alleen maar zal toenemen. Er is hierin echter een versnelling nodig, stelt hij. 'Ondernemers verdienen een betere en ruimere beschikbaarheid van financiering.'

Het is tijd dat er maatregelen worden genomen die ervoor zorgen dat het MKB gemakkelijker noodzakelijke financiering krijgt, vertelt Takke. 'Hier ligt een taak voor het nieuwe kabinet. We hebben in Nederland een goede infrastructuur om financiering bij het MKB te brengen via gespecialiseerde adviseurs. Het zou goed zijn als het kabinet institutionele partijen en private investeerders stimuleert en ondersteunt bij het beschikbaar stellen van financiering voor het MKB.'