J. Safra Sarasin: Handelsoorlog met VS grootste risico voor Europa
J. Safra Sarasin: Handelsoorlog met VS grootste risico voor Europa
Door Raphael Olszyna-Marzys, internationaal econoom bij J. Safra Sarasin
De economische groei in Europa zal in de eerste helft van dit jaar zwak blijven door het aanhoudend strenge monetaire beleid en politieke onzekerheid. Voor 2025 wordt slechts een bbp-groei van 1% verwacht. Een handelsoorlog met de Verenigde Staten is het grootste potentiële neerwaartse risico voor Europa.
De daling van de inflatie in 2024 zou de ECB in staat moeten stellen om de rente tijdens elk van de volgende vier vergaderingen te verlagen. Daardoor komt de depositorente in juni op 2% (vergeleken met 3% nu). In dit stadium zal het monetaire beleid niet langer beperkend zijn en zou het zelfs licht stimulerend kunnen werken. De stijging van het reële beschikbare inkomen zou de consumptie moeten blijven ondersteunen en een soepeler monetair beleid zou de investeringsuitgaven moeten ondersteunen.
Het belangrijkste potentiële neerwaartse risico is echter een handelsoorlog met de Verenigde Staten. Europa is sterk afhankelijk van handel - meer dan de Verenigde Staten - en heeft al te maken met hevige concurrentie van China. Het risico is niet alleen dat van een verhoging van de Amerikaanse invoerrechten, maar ook dat van een verlegging van de Chinese export van de Verenigde Staten naar de EU en andere derde markten waar Chinese en Europese bedrijven met elkaar concurreren.
Zorgwekkende situatie in Frankrijk
De politieke situatie in Frankrijk zal blijven wegen op de BBP-groei van het land. Een instabiele regering zal waarschijnlijk leiden tot minder fiscale verkrapping dan anders het geval zou zijn - en, op de korte termijn, minder een rem op de groei. Toch is de politieke situatie duidelijk zorgwekkend en remt ze nu al de groei. Bovendien zal de opwaartse druk op de obligatierente de manoeuvreerruimte van de regering verder beperken - en hoe langer de situatie duurt, hoe meer deze druk zal toenemen.
Er zijn ook potentiële positieve verrassingen. De belangrijkste politieke partijen in Duitsland lijken bereid om de 'schuldenrem' aan te passen, wat het mogelijk moet maken om de begrotingsuitgaven in 2025-26 en daarna te verhogen. De cijfers kunnen aanzienlijk zijn en een grote invloed hebben op de toekomstige groei.
Kan Trump een verschil maken in Oekraïne en het Midden-Oosten? Het is duidelijk dat hij al aanstuurt op verandering, bijvoorbeeld in Oekraïne, waar de gevechten zijn verhevigd om de overhand te krijgen in de aanloop naar mogelijke besprekingen. Maar in Oekraïne is het verre van duidelijk dat Poetin bereid is om verder te praten dan te vragen om capitulatie van het land - wat vreselijk zou zijn voor Oekraïne en Europa, maar waarschijnlijk ook onaanvaardbaar voor Trump. Grote wederopbouwinspanningen, waarvan vooral Europese bedrijven zouden profiteren, vooral die in Oost-Europa, kunnen alleen plaatsvinden als er een duurzaam staakt-het-vuren wordt overeengekomen.
Sterkere inflatiedruk in de VS
We moeten een duidelijke divergentie verwachten tussen het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank en de Amerikaanse Federal Reserve. De onderliggende inflatiedruk is immers sterker in de Verenigde Staten dan in de eurozone, gezien de zeer verschillende groeitrajecten van de afgelopen twee jaar. De groei in de VS zou ook sterk moeten blijven (in 2025 wordt een bbp-groei van 2,2% verwacht), terwijl die in Europa slechts geleidelijk versnelt.
In de Verenigde Staten lijkt de kerninflatie rond de 3% te blijven hangen. Het is een feit dat de loon- en diensteninflatie in de eurozone te hoog blijft. Maar loononderhandelingen leiden tot lagere loonsverhogingen, wat uiteindelijk tot uiting zal komen in de inflatiecijfers. Dit betekent dat de Fed veel minder speelruimte heeft dan de ECB om de rente te verlagen. Hoewel er nog veel onzekerheid bestaat over de uiteindelijke beleidsmix van de Trump-regering, zal deze over het algemeen waarschijnlijk inflatoir zijn. Wij verwachten dat de Fed het beleid dit jaar met 50 basispunten zal versoepelen en de ECB met 125 basispunten. Het risico in de Verenigde Staten is dat de Fed nog minder zal doen dan dat.